A
| ABANICO | ver flabelado |
| ABAXIAL | superficie dun órgano situada ao lado contrario ao eixo que a soporta. Cara inferior da folla. Oponse a ADAXIAL |
| ABRAZADORA | folla que rodea total ou parcialmente ao talo pola súa base |
| ABADALADA/O | con forma de campá |
| ACANALADA/O | órgano con canles ou surcos |
| ACAULE | sen talo; de talo tan curto que parece inexistente |
| ACICULAR | con forma de agulla |
| ACINTADA/O | órgano alongado e de bordos paralelos a modo de cinta |
| ACLAMÍDEA | flor sen perianto |
| ACORAZONADA/O | ver cordiforme. |
| ACRESCENTE | órgano que continua crecendo despois de formado |
| ACRÓPETO | crecemento que se efectúa desde a base cara ao ápice |
| ACRÓTONA | espiguilla pluriflora de gramíneas con antecios fértiles no ápice e estériles na base |
| ACTINOMORFA | flor con máis dun plano de simetría, ou sexa, con simetría radiada |
| ACUÁTICA | plantas que cumpren o seu ciclo vital baixo a auga ou na súa superficie |
| ACULEADA/O | con aguillóns |
| ACULEO | aguillón |
| ACUMBENTES | disposición dos cotiledones nun embrión curvo no que a radícula sitúase no suco que queda entre os dous cotiledones |
| ACUMINADA/O | ápice dun órgano terminado gradualmente en punta aguda |
| ADAXIAL | parte do órgano situada cara ao eixo portador. O contrario de ABAXIAL |
| ADHERENTE | soldado ou adherido a outro órgano |
| ADNATO | adherente, órgano soldado a outro |
| ADOSADO/A | apoiado ou arrimado a outro polo seu dorso |
| ADPRESO/A | apertado contra a superficie dun órgano |
| ADVENTICIA/O | as plantas exóticas que aparecen, nunha rexión propagándose polos seus propios medios; cando ela aclimátase e establece, transfórmase nunha planta naturalizada. Aplícase tamén a un órgano que pode desenvolverse noutra parte da planta que non é a normal ou propia, por exemplo, raíces |
| AERÉNQUIMA | parénquima con grandes espazos intercelulares, aeríferos, que se desenvolve en plantas acuáticas ou palustres |
| AFELPADO | ver tomentoso |
| ÁFILA/O | sen follas |
| AGALLA | tumor que se forma nos vexetais por diversos parasitos |
| AGÁMICA/O | carece de órganos sexuais. Multiplicación dun individuo sen a intervención de gámetas |
| AGROSTOLOGÍA | a rama da Botánica que estuda as gramíneas |
| AGUDO/A | órgano terminado en punta, cuxos bordos forman un ángulo agudo |
| AGUIJÓN | estrutura punxente de orixe superficial (epidémico) |
| ALA | dilatación laminar, na superficie de distintos órganos |
| ALADO/A | provisto de á ou de ás |
| ALBO | prefixo que significa branco |
| ALBUMEN | tecido nutricio que acompaña ao embrión na semente. Emprégase o termo sen importar a orixe do tecido nutricio tanto para as sementes endospermadas, como para as perispermadas e as protaladas |
| ALBUMINADA | semente que contén albumen |
| ALBURA | parte máis nova do madeiro máis porosa, clara e periférica |
| ALESNADO/A | ver subulado |
| ALEURONA | reserva proteica en forma de gránulos do algunhas sementes |
| ALOCORA | plantas que presentan alocoria |
| ALOCORIA | forma de diseminación mediante a cual, as plantas válense de axentes externos como o vento, os animais ou a auga |
| ALÓGAMA/O | plantas que presentan alogamia |
| ALOGAMIA | fecundación dunha flor con pole doutra flor, da mesma planta ou doutra planta |
| ALÓTROFO | organismo que se nutre con substancias elaboradas por outro |
| ALTERNA/S | follas dispostas da unha por nó do talo con máis de dous ortósticos; non son opostas nin verticiladas. Nunha plántula as follas alternas recoñécense por ter tamaño e frecuentemente, forma diferentes |
| ALTERNANCIA | na filotaxis, regra pola cual as pezas de dúas verticilos consecutivos alternan entre si. Así, as follas opostas dun nó están cruzadas coas do nó seguinte, ou sexa, a 90.º |
| ALTERNIPÉTALO | pezas dun verticilo floral que alterna cos pétalos |
| ALTERNISEPALO | pezas dun verticilo floral que alterna cos saber |
| ALVEOLADO | superficie con hoyitos ou alvéolos que semellan un panal |
| AMARIPOSADA | ver PAPILIONADA |
| AMENTIFLORA/O | aplícase ás plantas que presentan as flores en amentos |
| AMENTIFORME | con forma de amento |
| AMENTO | inflorescencia comunmente péndula, con flores inconspicuas, xeralmente unisexuais |
| AMPLEXICAULE | que abraza ao talo |
| ANÁLOGOS | órganos con diferente orixe pero con forma e funcións similares |
| ANÁTROPO | óvulo virado 180° sobre a súa base de maneira que o micrópilo sitúase xunto ao fío e o funículo se suelda lateralmente dando orixe á rafe |
| ANDROCEO | conxunto de estambres. os órganos masculinos da flor |
| ANDRODIOICA/O | especie que presenta unhas plantas con flores hermafroditas e outras con flores masculinas |
| ANDROGINÓFORO | porción alongada do eixo da flor situada entre o perianto e o androceo, que leva tamén o gineceo |
| ANDROMONOICA | especie que presenta plantas con flores hermafroditas e flores masculinas sobre un mesmo pé |
| ANEMOCORA/O | aplícase ás plantas en cuxa diseminación participa o vento |
| ANEMÓFILA/O | ver anemógama |
| ANEMÓGAMA/O | aplícase ás plantas, flor, etc. con polinización efectuada polo vento |
| ANFIANTIA | na mesma planta atópanse flores aéreas e escondidas |
| ANFICARPIA | na mesma planta atópanse froitos aéreos e subterráneo |
| ANILLADA/O | provisto de engrosamientos de forma anular |
| ANISOFILIA | presenza de diferentes formas foliares na mesma rama, respondendo á disposición das mesmas respecto ao horizonte e ao eixo caulinar |
| ANISOSTÉMONA | flor con distinto número de estambres que de pétalos |
| ANTECIO | nas gramíneas, casa formada polas glumelas (lemma e pálea) que inclúe a flor |
| ANTELA | inflorescencia semellante a un tirso, todas as ramas laterais superan en lonxitude ao eixo principal |
| ANTELAR | inflorescencia próxima a unha antela |
| ANTERA | parte do estambre que leva os sacos polínicos |
| ANTERIDIO | órgano masculino que produce anterozoides |
| ANTEROZOIDE | gámeta masculina que carece de mobilidade e é propia das plantas superiores. |
| ANTESIS | apertura da flor para a polinización |
| ANTOCARPO | froito protexido polas pezas florais acrescentes e persistentes |
| ANTÓFITA/O | planta que presentan flores |
| ANTOPODIO | aplícase ao callo en xeral agudo e con pelos; está formado por un artejo da raquilla e a base da lemma, por exemplo Stipa e Piptochaetium |
| ANTRORSO/A | aplícase á disposición dos pelos, dirixidos cara adiante ou cara ao ápice do órgano. Oponse a RETRORSO |
| ANUAL | planta que cumpre o seu ceo nun ano ou menos, durante o cual florece, frutifica e morre. Oponse a PERENNE |
| ANULAR | con forma de anel |
| AOVADA/O | ver ovada |
| APANOJADO | en forma de panoja |
| APARASOLADO | con forma de antuca ou parasol |
| APAREADO/A | órganos ou estruturas que se presentan da pares |
| APENDICULADO | que ten un apéndice |
| APERIANTADA | flor sen perianto, é dicir sen órganos protectores |
| APÉTAA | flor sen pétalos |
| APICAL | que se atopa no ápice. A PICE: extremo dun órgano |
| APICULADA/O | con apículo |
| APÍCULO | puntita |
| APLICADO/A | disposto en forma apertada contra unha superficie ou órgano |
| APOCÁRPICO | ver dialicarpelar |
| APOGAMIA | perda da reprodución sexual |
| APOMIXIS | formación de embrións sen fecundación |
| APOROGAMIA | penetración do tubo polínico ao óvulo por un lugar distinto do micrópilo |
| APÓTORPO | óvulo anátropo virado en sentido horario; con respecto á placenta se o óvulo é erguido a rafe é ventral ou interna e se o óvulo é péndulo a rafe é dorsal ou externa |
| APOYANTE | planta que crece apoiándose sobre outra. ÁPTERA/O: sen ás |
| AQUENIO | froito seco, indehiscente, con pericarpo non soldado á semente. Ver tamén CIPSELA |
| AQUILLADO/A | os órganos que presentan unha formación semellante a quilla dun bote, é dicir , o dorso pronunciado agudamente a nivel do nervio medio |
| ARAUCARIOIDE | madeiro que presenta traqueidas con punteaduras areoladas dispostas en mais dunha fileira |
| ÁRBOL | planta leñosa, xeralmente cun talo con ramas a certa altura |
| ARBORESCENTE | con forma de árbore |
| ARBUSTIFORME | de condición parecida ao arbusto, polo seu desenvolvemento e dimensións |
| ARBUSTO | planta leñosa, xeralmente ramificada desde a súa base |
| ÁREAS DISYUNTAS | en Geobotánica aplícase ás áreas fragmentadas; dous ou máis áreas están moi distanciadas unhas das outras. Aplícase ás áreas xeográficas distanciadas que presentan algúns xéneros ou especies |
| ARÉOLA | grupo de aguillóns, finos e delicados das Cactáceas |
| ARILO | excrecencia de orixe funicular, que cobre as sementes dalgúns froitos |
| ARISTA | punta longa, delgada, ríxida |
| RISTADA/O | con aresta, o contrario de MÚTICO |
| ARISTIFORME | en forma de aresta |
| ARÍSTULA | aresta pequena, curta |
| AROMÁTICA/O | planta ou algunha dos seus partes que presenta aroma |
| ARQUEGONIO | estrutura portadora da oosfera ou gameta feminina |
| ARRAIGADA | planta que ten raíces que a fixan ao substrato |
| ARRIÑONADO | ver RENIFORME |
| ARROSETADO | ver ROSULADO |
| ARTEJO | cada un dos segmentos que forma a raquilla e o raquis. Segmento dun eixo articulado |
| ARTICULACIÓN | zona de ruptura ou desprendemento dun artejo ou dunha espiguilla |
| ARTICULADO | con artejos |
| ARTÍCULO | ver artejo |
| ARVENSE | que crece en hortos e campos cultivados |
| ASCENDENTE | órgano horizontal que se encorva e alcanza a vertical |
| ASERRADO | ver serrado |
| ASEXUADA/O | sen sexo |
| ASIFONÓGAMA/O | aplícase ás plantas que non producen tubo polínico |
| ASIMÉTRICO | que non pode dividirse en dous partes similares |
| ASIMILADOR/A | que realiza fotosíntesis |
| ÁSPERO | ver escabroso |
| ATACTOSTELA | talo con hacecillos vasculares dispostos en varios ciclos |
| ATENUADO | adelgazado, estreitado |
| AURÍCULA | apéndice en forma de orella |
| AURICULADA/O | provisto de aurículas |
| AUTOCORA | planta que presenta autocoria |
| AUTOCORIA | forma de diseminación na cual, a planta válese dos seus propios medios, sen recorrer a axentes externos |
| AUTÓCTONA/O | aplícase ás plantas propias ou nativas dunha rexión ou país, que crecen salvaxes ou sen cultivo algún |
| AUTOGAMIA | fecundación dunha flor polo seu propio pole |
| AUTOPOLINIZACIÓN | polinización con pole da mesma flor |
| AUTÓTROFO/A | organismo que se nutre por se mesmo |
| AVASCULAR | que non ten estrutura vascular |
| AXIAL | relativo a un eixo |
| AXILA | fondo do ángulo superior que forma unha folla ou bráctea co eixo do talo onde se insere |
| AXILAR | situado ou orixinado na axila das follas |
B
| BACCIFORME | con forma de baga |
| BALAUSTA | froito carnoso, de ovario ínfero, pluriseminado coas sementes con episperma zumarento |
| BALOCORA | cando a planta presenta mecanismos propios para efectuar a diseminación |
| BAROCORA | cando os disemínulos despréndense da planta nai e caen polo seu propio peso (por gravidade |
| BASAL | propio da base ou relativo a ela |
| BASIFIJO/A | fixo ou adherido pola súa base |
| BASÍPETO | crecemento que se realiza na base |
| BASÍTONA | espiguilla pluriflora de gramíneas con antecios fértiles na base e estériles no ápice |
| BAYA | froito co mesocarpo e o endocarpo carnosos |
| BI | prefixo que indica dous |
| BIAQUILLADO | con dúas quillas ou carinas, igual a BICARINADO |
| BIARISTADO/A | provisto de dúas arestas |
| BICARINADO | biaquillado |
| BIDENTADO | con dous dentes |
| BIENAL | planta con ciclo vexetativo de mais dun ano e menos de dous |
| BÍFIDO | o órgano profundamente dividido en dúas partes no ápice |
| BIFLORA | espiguilla que leva dous antecios |
| BIFURCADO | órgano que se divide en dúas partes |
| BIGENICULADA | ten dous cóbados ou genículos |
| BILABIADA/O | corola gamopétala que termina en dous beizos |
| BILATERAL | simetría na cual un só plano divide ao órgano en dous partes iguais |
| BILOBADA/O | con dous lóbulos |
| BINODAL | leva dous nós |
| BÍPARA | cima que se divide en dúas ramas |
| BIPINNADA | folla composta na cual cada folíolo ou pinna atópase dividido en pinnulas |
| BISERIADO | forma dúas fileiras lonxitudinais |
| BISEXUADA | cos dous sexos |
| BITECA | con dous tecas |
| BIVALVO | con dous valvas |
| BRÁCTEA | folla situada na proximidade da flor, distinta das follas normais |
| BRACTÉOLA | nas inflorescencias compostas, pequena bráctea que se insere na base dos pedúnculos florais |
| BRAQUIBLASTO | talo curto de crecemento definido |
| BREVICAULE | con talo breve |
| BULBÍFERA | que leva bulbos |
| BULBIFORME | en forma de bulbo ou semellante a el |
| BULBILLO | ver BULBILO |
| BULBILO | xema ordinariamente carnosa aérea ou subterránea que nace na axila dunha folla, na súa marxe ou nas inflorescencias e serve para reprodución vexetativa |
| BULBO | xema subterránea con follas modificadas (catafilos), xeralmente en órganos reservantes e porción axial reducida. Poden ser: BULBO ESCAMOSO: a xema está protexida por catafilos carnosos, estreitos e imbricados. BULBO MACIZO O SÓLIDO: a xema está rodeada polo prato ou cormo que adquire gran desenvolvemento envolvéndoa case completamente. Tamén llo denominou CORMO. BULBO TUNICADO: a xema está protexida por catafilos carnosos e envolventes |
C
| CABEZUELA | inflorescencia globosa, con flores sésiles ou subsésiles |
| CADUCIFOLIO/A | árbore ou arbusto que perde as follas na estación desfavorable |
| CADUCO | caedizo, que se desprende ou desarticula. Pouco durable ou efémero. O contrario de PERSISTENTE |
| CAEDIZO | caduco, que cae facilmente |
| CÁLAZA | no óvulo é a base da nucela onde o hacecillo vascular que penetra polo funículo se ramifica para inervar os tegumentos |
| CALAZAL | relativo a a cálaza |
| CALAZOGAMIA | na aporogamia é a penetración do tubo polínico no óvulo pola cálaza |
| CALCÍCOLA | planta que prefire chans ricos en calcio |
| CALCÍFUGA | planta que non pode vivir en chans ricos en calcio |
| CALICINO | semellante ao cáliz. CALICOIDE: con aspecto de cáliz |
| CALÍCULO | verticilo de brácteas situadas debaixo do cáliz |
| CALIPTRA | órgano que a maneira de dedal recubre outro. Na raíz é un estoxo protector de células moi mucilaxinosas que protexe o cono vexetativo, adoita denominarse tamén COFIA ou PILORRIZA |
| CÁLIZ | ciclo externo do perianto, formado polos saber |
| CALLO | porción engrosada na base do antecio. Ver ANTOPODIO |
| CAMÉFITA | plantas cuxas xemas de renovo están a menos de 30 cm de altura |
| CAMPANULADO/A | ver ACAMPANADO |
| CAMPILÓTROPO | óvulo que vira encorvándose de maneira que a cálaza e o micrópilo atópanse preto |
| CAÑA | talo cilíndrico e oco, connosco e entrenudos marcados |
| CANALICULADO | con pequenas canles |
| CANESCENTE | cuberto por pelos agrisados ou esbrancuxados |
| CANO | prefixo que significa branco agrisado |
| CAPILÁCEA/O | ver capilar |
| CAMONTOAR | semellante a un cabelo, polo seu diámetro |
| CAPITADO | máis engrosado cara á extremidade coa forma dunha cabeza |
| CAPITULIFORME | con forma de capítulo |
| CAPÍTULO | inflorescencia racemosa, con flores sésiles inseres nun receptáculo común, rodeado por un involucro |
| CÁPSULA | froito seco, dehiscente, gamocarpelar, composto por dous ou mais carpelos |
| CAPSULAR | relativo a a cápsula |
| CARINA | con forma de quilla dun barco |
| CARINADO | ver aquillado |
| CARIOPSIS | froito seco, indehiscente, uniseminado, con pericarpo soldado á semente. A cariopsis é o froito típico das gramíneas |
| CÁRNEO | cor da carne |
| CARNOSO | con consistencia da carne |
| CAROZO | endocarpo lignificado que contén a semente |
| CARPELO | cada unha das follas modificadas e fértiles, que forman o gineceo |
| CARPIDIO> | nun gineceo dialicarpelar, cada un dos carpelos que se converten en froito |
| CARPÓFORO | prolongación do receptáculo que soporta o gineceo |
| CARTÁCEA/O | da consistencia do papel ou do pergamiño |
| CARTILAGÍNEA/O | de consistencia da cartilaxe |
| CARTILAGINOSO/A | ver CARTILAGÍNEO |
| CARÚNCULA | protuberancia do tegumento dalgunhas sementes con cor e/ou consistencia diferentes. Xeralmente é unha adaptación á dispersión zoocora |
| CASMÓGAMA | flores que se abren durante a polinización (antesis) |
| CATAFILOS | follas modificadas, similares a escamas, por exemplo en talos subterráneos ou na parte inferior das canas |
| CAUDÍCULA | é un apéndice que sostén o polínio, orixinado polo tapete da antera |
| CAULE | talo |
| CAULIFLORIA | as flores nacen do tronco |
| CAULINAR | pertencente ou relativo ao talo |
| CÉSPED | herba pequena e tupida xeralmente graminosa, que cobre o terreo. Tamén se aplica ao dosel que forman as follas nunha gramínea |
| CESPITOSA/O | gramínea que forma mata densa, con innovacións que crecen moi arrimadas entre si |
| CALA | brácteas foliáceas que envolven a espiga de millo |
| CHALAZA | ver cálaza |
| CHAUCHA | legume que se consome fresca |
| CHOCLO | espiga inmatura do millo usada na alimentación humana |
| CHUPÓN | rama vigorosa orixinada nunha xema dormente na base do tronco ou das ramas principais |
| CIATIO | inflorescencia cun involucro en forma de copa, en cuxo interior se atopan varias flores masculinas reducidas a un estambre e unha única feminina, todas aperiantadas |
| CÍCLICO/A | colocado formando ciclos ou verticilos |
| CIGOMORFA | ver ZIGOMORFA |
| CIGOTO/A | ver ZIGOTO |
| CILIA/O | prolongación delgada e filiforme, mais curta que o flagelo |
| CILIADO | que posúe cilios |
| CILIOS | pelos dispostos en fileiras no bordo dun órgano |
| CILIOLADO | provisto de cilios moi pequenas |
| CIMA | inflorescencia definida, cuxo eixo principal remata nunha flor, con crecemento centrífugo ou basípeto |
| CIMBIFORME | navicular, en forma de barquito |
| CIMOSO | relativo á cima |
| CINCINIO | cima escorpioide onde as súas ramas non están nun mesmo plano |
| CIPSELA | froito seco, indehiscente, uniseminado, derivado dun ovario ínfero, coa semente non adherida ao tegumento |
| CIRCINADO | folla que se arroia desde o ápice cara á base |
| CIRROSO/A | que posúe zarcillos |
| CLADODIO | talo aplanado, fotosintetizador e con varias xemas |
| CLADOFILO | ver filóclado |
| CLAMIDOCARPO | nos froitos derivados de ovario ínfero, é o receptáculo envolvente e desenvolvido que rodea ao pericarpo |
| CLAVIFORME | en forma de crava, alargado gradualmente cara ao ápice |
| CLEISTÓGAMA | flor que permanece pechada durante a polinización, obrigando á autogamia |
| CLEISTÓGENO | froito de orixe cleistógamo |
| CLINANTO | no capítulo das compostas, é o receptáculo común onde se inseren as flores |
| CLON | conxunto de individuos orixinados por vía agámica |
| CLUSA | froito indehiscente procedente da división da folla carpelar dun gineceo en dous ou máis partes |
| COCO | cada carpelo dun froito seco, gamocarpelar, dehiscente ou non |
| CODO | ver genículo |
| COFIA | ver caliptra |
| COGOLLO | brote novo de calquera vexetal, por exemplo de bambús |
| COJÍN | mata moi compacta e apertada ao chan |
| COJINETE | nunha espiga de gramíneas é a parte alargada do raquis que soporta a ou as espiguillas |
| COLEÓPTILO | vaina ou estoxo que cobre a plúmula no embrión das gramíneas |
| COLEORRIZA | vaina ou estoxo que cobre a radícula no embrión das gramíneas |
| COLPADO | que presenta colpos |
| COLPO | é un suco ou liña xerminal |
| COLUMNA | porción basal xeralmente retorcida da aresta, desde a súa orixe ata o genículo |
| COLUMNAR | con forma de columna, cilíndrico |
| COMPRIMIDO/A | aplanado, aplícase a un órgano cando está aplanado lateral ou dorsiventralmente |
| COMPUESTA | folla dividida en segmentos ou folíolos. Inflorescencia onde, no canto de flores nacen outras inflorescencias |
| CONCRESCENTE | órganos, ou partes deles, congénitamente unidas |
| CONDUPLICADA | aplícase ás follas dobradas ao longo do nervio medio na prefoliación |
| CONECTIVO | zona de unión entre o filamento e a antera nun estambre |
| CÓNICO | con forma de cono |
| CONNATA/O | aplícase a aqueles órganos que se desenvolven conxuntamente e permanecen máis ou menos soldados entre si |
| CONNIVENTE | órganos que se tocan sen chegar a soldarse |
| CONTORTA | é unha forma de prefloración imbricada onde cada peza dun ciclo cobre nunha marxe e é cuberta no outro. Sinónimo de TORCIDA |
| CONTRAÍDO | que se estreita bruscamente |
| CONVOLUTA | aplícase ás follas que se arroian longitudinalmente e forman un tubo |
| CORDADO | en forma de corazón |
| CORDIFORME | en forma de corazón |
| CORIÁCEA/O | que ten a consistencia do coiro |
| CORIMBIFORME | con forma de corimbo |
| CORIMBO | inflorescencia racemosa con pedicelos de distinto longo; todas as flores alcanzan a mesma altura |
| CORMO | é o talo |
| CORMÓFITOS | son os vexetais que presentan talo, en realidade son os vexetais diferenciados en raíz, talo e follas |
| CÓRNEO | de consistencia dura como de corno |
| CORNICULADO | con cornos pequenos; ou en forma de corno |
| COROLA | ciclo interno do perianto, formado polos pétalos |
| COROLINO | semellante a unha corola |
| CORONA | conxunto de apéndices petaloides do perigonio de diversas Amarilidáceas. Nas gramíneas, pequeno reborde membranoso ou piloso, que se atopa na base da aresta |
| CORÓNULA | que presenta unha coroa pequena |
| CORTEZA | na linguaxe corrente é a porción exterior dunha raíz ou talo que ás veces se desprende. Botánicamente é a zona exterior á endodermis (incluíndo esta) ou á vaina amilífera |
| CORTICAL | que pertence á cortiza |
| COSTADO | con costelas |
| COSTILLA | filete que forma un resalto máis ou menos pronunciado na superficie dos órganos |
| COTILEDÓN | a ou as primeiras follas da planta xa preformadas no embrión das plantas con semente |
| COTILEDONAR | propio dos cotiledones. CRASICAULE: con talos carnosos |
| CRASO | groso, zumarento e carnoso. CRATERIFORME: con forma de cráter dun volcán |
| CRENADA/O | coa marxe festoneado, é dicir , con incisións obtusas e pouco profundas |
| CRENULADA/O | como crenado, con festones máis pequenos |
| CRESPA/O | follas con bordo de superficie desigual, como rizada |
| CRESTA | prominencia máis ou menos marcada, con bordo dentado |
| CRIPTÓFITA/O | planta ou vexetal con xemas persistentes de renovo debaixo do chan ou da auga |
| CRUSTÁCEO | de consistencia dura e textura xeralmente rugosa, semellante a unha costra |
| CUCULADA/O | órgano con forma de capuchón ou de culler |
| CUELLO | zona de transición entre a raíz e o talo. Estreitamento dun órgano |
| CULTIVAR | é unha forma dunha especie obtida artificialmente e mantida en cultivo, con caracteres definidos. Na linguaxe vulgar utilízase o termo VARIEDADE. Pode usarse como sinónimo o termo RAZA |
| CUNEADA/O | cuneiforme |
| CUNEIFORME | de figura de cuña ou semellante a ela |
| CUPRESIFORME | coas follas de forma e disposición como as dun ciprés |
| CUPULIFORME | en forma de cúpula |
| CUSPIDADA/O | cun pequeno apéndice apical ou cúspide |
D
| DECIDUA/O | caedizo |
| DECUMBENTE | aplícase aos talos tendidos no chan, pero co ápice ergueito |
| DECURRENTE | aplícase ao órgano que se prolonga sobre o seu soporte cara abaixo ; por exemplo follas ou brácteas que se prolongan cara abaixo ao longo do talo; unha lígula sobre os bordos da vaina |
| DECUSADAS | follas opostas dispostas, en cruz coas dos nós veciños |
| DEFINIDO | crecemento limitado dun órgano, principalmente o talo |
| DEHISCENTE | que se abre espontaneamente á madurez |
| DELICUESCENTE | en botánica aplícase aos tecidos ou órganos que se converten nunha masa fluída |
| DELTOIDE | de contorno triangular, como a letra grega delta |
| DENSA | compacta |
| DENSIFLORA | oposto a LAXIFLORO , cando as espiguillas son numerosas e dispóñense moi xuntas, na inflorescencia |
| DENTADO/A | bordo con dentes perpendiculares ao mesmo |
| DENTICULADO | como dentado, con dentes máis pequenos |
| DEPRESO/A | comprimido de arriba cara abaixo |
| DEPRIMIDO/A | comprimido na dirección do eixo do órgano |
| DESNUDO | sen pezas de protección; flores sen perianto |
| DI | prefixo que indica dous |
| DIADELFO | androceo cos estambres soldados en dous grupos |
| DIALICARPELAR | ver dialicárpico |
| DIALICÁRPICO | gineceo cos carpelos libres ou separados |
| DIALIPÉTALA | corola con pétalos libres ou separados |
| DIALISÉPALA | cáliz cos saber libres ou separados |
| DIÁSPORA | ver DISEMÍNULO |
| DICASIO | inflorescencia cimosa na que por baixo do ápice caulinar, que remata en flor, desenvólvense dúas poliñas laterais floríferas. CIMA BÍPARA |
| DICLAMÍDEA | flor con dous ciclos protectores |
| DICLINA/O | sinónimo de unisexual, flores ou espiguillas masculinas ou femininas |
| DICOGAMIA | nas flores hermafroditas, cando o androceo madura en diferente época que o androceo |
| DICÓTOMA/O | que se divide de dous en dous partes con desenvolvemento similar |
| DÍDIMO | dobre. Órgano formado por dúas partes máis ou menos iguais |
| DIDÍNAMO | androceo con dous estambres longos e dous curtos |
| DIENTE | cada unha das divisións pouco profundas dunha corola gamopétala, dunha cápsula, da marxe foliar, etc |
| DIGITADA/O | aplícase aos órganos que presentan as súas partes diverxentes a partir dun punto, como os dedos dunha man aberta. Folla composta cuxos folíolos saen do extremo do pecíolo, como os dedos da man, sen presentar raquis |
| DÍMERO | formado por dúas pezas |
| DIMORFA/O | que ten dúas formas |
| DIOICA/O | condición na cual os sexos están separados en diferentes plantas. Planta con flores unisexuais en individuos separados |
| DIPLOIDE | célula cuxo núcleo posúe dobre número de cromosomas que as células sexuais |
| DIPLOSTÉMONA | flor con dobre número de estambres que de pétalos |
| DISÁMARA | froito formado por dous sámaras |
| DISCO | excrecencia que forma o receptáculo con forma de anel ou disco xeralmente glandular (nectarífero). Receptáculo común no capítulo das compostas, sinónimo de C LINANTO |
| DISCOIDE | con forma de disco |
| DISCOLOR | folla con distinta cor en cada unha das súas caras |
| DISEMINACIÓN | traslado dos disemínulos desde a planta orixinaria ata o lugar de germinación |
| DISEMÍNULO | unidade biolóxica de diseminación que contén á semente cando está madura |
| DISPERSIÓN | ver DISEMINACIÓN |
| DÍSTICO | aplícase ás follas, ramas, flores, etc., dispostas en dúas fileiras, sobre un mesmo plano, a un ou outro lado do talo ou do raquis da inflorescencia |
| DIVARICADA/O | aplícase ás ramificacións que forman un ángulo moi aberto, case perpendicular, co eixo principal |
| DOMACIO | cavidade nun órgano que facilita a vida en común con outro organismo |
| DORSAL | nos órganos laminares dorsiventrales é o lado exterior, xeralmente convexo |
| DORSIFIJO/A | fixo ou inserido no dorso dun órgano |
| DORSIVENTRAL | cando un órgano presenta unha cara dorsal e unha cara ventral |
| DORSO | cara exterior dun órgano plano |
| DRUPA | froito indehiscente, unicarpelar, uniseminado, con mesocarpo carnoso e endocarpo leñoso |
| DRUPÁCEO | que se asemella a unha drupa |
| DURAMEN | parte máis vella do madeiro, máis consistente e escura e interna |
| DURMIENTE | xema que permanece inactiva varios anos |
E
| E | prefixo latino que indica privación de algo, como eglanduloso, sen glándulas |
| EFÍMERO | de curta duración |
| ELEOSOMA | corpo rico en graxas e materias nutritivas que se atopa no exterior das diásporas de certas plantas e que é utilizado como alimento polos animais (especialmente as formigas) |
| ELIPSOIDE | corpo cuxo corte lonxitudinal é unha elipse |
| ELÍPTICO | en forma de elipse |
| EMARXINADO | que presenta unha escotadura no ápice |
| EMBRIÓFITA/O | planta que presenta embrión |
| EMBRIÓFORO | que leva ao embrión. Sinónimo de SUSPENSOR |
| EMBRIÓN | parte da semente que orixina unha plántula, composta por radícula, plúmula, nó cotiledonar e cotiledón/é |
| EMBRIONARIA/O | propio do embrión |
| ENDÉMICA | planta que crece nunha soa localidade ou nun só país |
| ENDOCARPO | capa interna do pericarpo, que adoita corresponder á epidermis interna do carpelo |
| ENDOPROTALADO/A | son as plantas que presentan o gametófito feminino reducido a un protalo encerrado por tecidos diploides |
| ENDOSPERMA | tecido nutritivo da semente que acompaña ao embrión na semente, orixinado por unha segunda fecundación nas angiospermas e de natureza triploide |
| ENDOSPERMADA | semente que presenta endosperma |
| ENDOTECIO | estrato celular interno da antera responsable da súa dehiscencia |
| ENDOZOOCORA/O | forma de diseminación zoocora na cual, as diásporas ingresan ao tracto dixestivo dos animais. Se se trata de aves, é frecuente que utilizan as partes carnosas comestibles e logo regurgiten as partes non utilizadas, xeralmente as sementes, de maneira que estas non pasan polo tracto dixestivo na súa totalidade |
| ENERVIO | que carece de nervio ou nervios |
| ENREDADERA | planta herbácea que nace do chan e crece rubíndose sobre outra planta |
| ENSIFORME | con forma de espada |
| ENTERO | dise do bordo íntegro, sen divisións; limbo non lobado nin dividido |
| ENTOMÓFILA | transporte efectuado por insectos, por exemplo , pole na polinización |
| ENTOMÓGAMA | ver ENTOMÓFILA |
| ENTRENUDO | parte do talo, comprendida entre dous nós |
| ENVAINADOR/A | que rodea parcial ou totalmente un órgano; folla que abraza ao talo |
| ENVÉS | cara inferior da folla Sinónimo de HIPOFILO |
| EPIBLASTO | no embrión dalgunhas gramíneas, apéndice oposto ao escutelo, non vascularizado, que pode ser considerado como un segundo cotiledón |
| EPIBLASTO | no embrión das gramíneas é unha escama oposta ao escutelo |
| EPICARPO | no pericarpo dos froitos, é a capa externa do mesmo, que adoita corresponder á epidermis externa do carpelo |
| EPICÓTILO | primeiro entrenudo sobre o nó cotiledonar se non desenvolve proporciona un habito rosulado, se desenvolve o hábito é erecto |
| EPÍFITA | planta que vive sobre outra |
| EPIGEO/A | órgano que aparece sobre a superficie do chan |
| EPÍGINA | flor de ovario ínfero |
| EPIMACIO | excrecencia carnosa en forma de rodete ou de cúpula que rodea parcialmente á semente |
| EPIPÉTALO | órgano soldado a un pétalo |
| EPISÉPALO | órgano soldado a un saber |
| EPISPERMA | conxunto dos tegumentos seminais |
| EPÍTROPO | óvulo anátropo virado en sentido antihorario; con respecto a a placenta se o óvulo é erguido a rafe é dorsal ou externa e se o óvulo é péndulo a rafe é ventral ou interna |
| EPIZOOCORA/O | diseminación zoocora na cual, as diásporas posúen ganchos, púas, escamas adherentes ou son viscosas, de maneira que adhiren ao exterior dos animais e así son transportadas |
| EQUINADA/O | con espiñas ou aguillóns |
| EQUINULADA/O | cuberto de espiñas máis débiles e pequenas |
| ERECTO/A | hábito ou forma de crecemento onde os entrenudos alónganse e as follas distáncianse entre si, aínda en estado de plántula |
| ERGUIDO | ver erecto |
| ERICOIDE | semellante ás follas dos breixos; refírese especialmente á planta con follas moi angostas, curtas e aproximadas |
| ERIZADO | superficie cuberta de pelos ríxidos, case punxentes |
| EROSO/A | refírese ao bordo desigual dun órgano laminar, con dentes non uniformes ou pequenas sinuosidades pouco profundas e desiguais |
| ESCABRIÚSCULO | apenas escabroso |
| ESCABROSO/A | áspero ao tacto, cuberto de asperezas |
| ESCABRÓSULO/A | con asperezas de tricomas curtos e ríxidos que se aprecian ao tacto |
| ESCAMA | pequena estrutura superficial, de forma e consistencia variable |
| ESCAMIFORME | con forma de escama ou parecido a ela |
| ESCAMOSA | con escamas |
| ESCAPO | talo xeralmente non ramificado, sen nó nin follas, que leva flores no seu ápice |
| ESCARIOSA/O | aplícase aos órganos de consistencia membranáceo ou máis ou menos tesos e secos, xeralmente translúcidos, por exemplo algunhas glumas ou glumelas |
| ESCIÓFILO | plantas que requiren sombra para o seu desenvolvemento |
| ESCLEREIDAS | células curtas de paredes ríxidas |
| ESCLERÉNQUIMA | tecido de sostén formado por células mortas á madurez e con paredes moi engrosadas |
| ESCORPIOIDE | cima unípara onde as flores sitúanse do mesmo lado do eixo que adopta unha forma espiralada |
| ESCOTADO/A | ver emarginado |
| ESCAMIFORME | ver escuamiforme |
| ESCUAMIFORME | parecido a unha escama |
| ESCUDETE | ver escutelo |
| ESCUTELO | corpo elíptico en contacto co albumen, considerado o cotiledón no embrión das gramíneas |
| ESPÁDICE | inflorescencia racemosa, de raquis máis ou menos carnoso, de flores sésiles, xeralmente unisexuais, protexidas por unha espata |
| ESPARCIDA | ver alterna |
| ESPATA | bráctea de distintas inflorescencias, en particular dun espádice |
| ESPATÁCEO | órgano con aspecto de espata |
| ESPATIFORME | con forma de espata |
| ESPATULADO | con forma de espátula |
| ESPECIE | xerarquía taxonómica comprendida entre o xénero e a variedade. Comprende todos os individuos de constitución xenética fundamentalmente igual. Admite variacións menores como a subespecie, as variedades e as formas. O segundo termo do nome específico (binomio), expresa a especie |
| ESPERMATÓFITA/O | plantas que se reproducen por sementes |
| ESPICIFORME | inflorescencia con aspecto de espiga, sen selo |
| ESPÍCULA | espiguilla, inflorescencia elemental das gramíneas |
| ESPICULADO | provisto de espículas ou espiguillas |
| ESPIGA | inflorescencia racemosa simple, con flores sésiles. Pode ser |
| ESPIGA CILÍNDRICA | inflorescencia coas espiguillas dispostas en varias fileiras sobre un raquis engrosado (marlo) |
| ESPIGA DÍSTICA | inflorescencia coas espiguillas dispostas en dúas fileiras lonxitudinais opostas sobre o raquis |
| ESPIGA UNILATERAL | inflorescencia coas espiguillas dispostas en dúas fileiras lonxitudinais sobre un só lado do raquis |
| ESPIGUILLA PLURIFLORA | espiguilla que leva varios antecios |
| ESPIGUILLA UNIFLORA | espiguilla cun só antecio |
| ESPIGUILLA | espiga pequena, inflorescencia elemental das gramíneas, que consiste nun eixo articulado protexido por brácteas, cunha flor en cada articulación |
| ESPINA | órgano endurecido e puntiagudo, con tecido vascular |
| ESPINESCENTE | que ten pequenas espiñas. ESPINOSO: con espiñas |
| ESPINULOSO | con espiñas pequenas |
| ESPIRALADO | con forma de espiral ou resorte |
| ESPIROCÍLCLICA | flor con algunhas pezas dispostas en espiral e outras en forma cíclica |
| ESPOLÓN | prolongación máis ou menos aguda, dalgúns órganos |
| ESPOLONADO | provisto de espolón |
| ESPONJOSO | con consistencia de esponxa |
| ESPONTÁNEO | que crece naturalmente nunha área, propio dela |
| ESPORA | célula illada que serve de disemínulo nos fentos |
| ESPORANGIO | estrutura que produce esporas |
| ESPORANGIÓFORO | strutura que porta esporangios |
| ESPOROCARPO | receptáculo mais ou menos ríxido que contén un ou varios soros |
| ESPOROFILO | órgano foliáceo modificado que leva os esporangios |
| ESPORÓFITO | é a xeración diploide dunha planta que culmina formando esporas mediante meiosis. Oponse a GAMETÓFITO |
| ESQUEJE | fragmento de talo ou cuarteirón utilizado para multiplicar unha planta |
| ESQUIZOCARPO | froito indehiscente, con carpelos que, ao madurar, sepáranse en segmentos unicarpelares |
| ESTACA | ver puga |
| ESTAMBRE | órgano masculino formado por antera e filamento, unidos polo conectivo |
| ESTAMINADA | refírese á flor que só presenta estambres como ciclo reprodutor, ou sexa é masculina |
| ESTAMINODIO | aplícase ao estambre atrofiado, estéril, reducido xeralmente ao filamento |
| ESTANDARTE | pétalo maior e ergueito, oposto á quilla das corolas papilionáceas |
| ESTAQUISPORIA | cando os esporangios están dispostos sobre talos. Oponse a FILOSPORIA |
| ESTELA | cilindro central |
| ESTÉRIL | que non produce froitos, nin órganos de reprodución |
| ESTIGMA | porción apical do estilo, xeralmente papilosa e receptiva do gran de pole |
| ESTILO | parte superior do gineceo, en forma de estilete, intermediaria entre o estigma e o ovario |
| ESTILOPODIO | base dos estilos persistente no froito |
| ESTIPELAS | par de pequenos apéndices laminares, ás veces presentes, situados na inserción dos folíolos co raquis, na base do peciólulo |
| ESTIPITADO | con estípite |
| ESTÍPITE | pé que sostén unha estrutura. Talo cilíndrico, non ramificado, que termina nun penacho de follas |
| ESTIPOQUITO | en gramíneas perennes envoltura formada polos restos das vainas foliares basais, vellas, disoltas en fibras, que protexe contra a desecación aos órganos novos |
| ESTÍPULAS | estruturas laminares, ás veces presentes, aos lados da base do pecíolo |
| ESTIVACIÓN | ver PREFOLIACIÓN |
| ESTIVAL | que florece e frutifica no verán |
| ESTOLÓN | brote lateral, xeralmente longo, aéreo e rastreiro, que nace na base dos talos e fíxase ao chan mediante raíces adventicias |
| ESTOLONÍFERO | con estolones |
| ESTRELLADO | en forma de estrela |
| ESTRIADO | órgano que presenta estrías na súa superficie |
| ESTRÍAS | surcos ou raias que poden presentar algúns órganos |
| ESTRIGOSO | órgano cuberto por pelos duros e ásperos ao tacto |
| ESTRÓBILO | inflorescencia das gimnospermas e algunhas pteridófitos, que consta dun eixo onde nacen as follas fértiles ou esporangióforos |
| ETALIORUM | e outros, autores en siglas cando hai máis de dúas |
| ET | conxunción latina que debe usarse nas siglas cando hai dúas ou máis autores; equivale a “e” |
| EUSTELA | talo cos hacecillos vasculares dispostos nun só ciclo |
| EX | segundo |
| EXALBUMINADA | semente cuxas reservas se atopan nos cotiledones do embrión; carece de albumen |
| EXCURRENTE | que se estende. Aplícase por ex. aos nervios que se prolongan en arestas ou arístulas |
| EXERTO/A | sobresalientes. Aplícase a aqueles órganos que sobrepasan en lonxitude a outros. Oponse a mesmo |
| EXINA | é a capa protectora externa no gran de pole, xeralmente ríxida e ornamentada, que contén esporopolenina que a torna bastante imputrecible e con poros, colpos, etc |
| EXODERMIS | estrato situado inmediatamente debaixo da epidermis, xeralmente con células suberificadas |
| EXÓGENO | de orixe superficial |
| EXOTECIO | estrato celular externo da antera |
| EXTRAVAGINAL | nas gramíneas, cando as macollas rompen a vaina e crecen mais ou menos perpendicularmente á cana |
| EXTRORSAS | cando as anteras ábrense cara ao exterior da flor |
F
| FALCADO/A | en forma de fouce, aplanado e máis ou menos curvo |
| FANERÓFITO/A | vexetal ou planta cuxas xemas de renovo atópanse a mais de 25 cm. De altura |
| FANERÓGAMAS | refírese aos vexetais con órganos sexuais visibles (estambres e carpelos na flor). Oponse a CRIPTÓGAMAS |
| FARINÁCEO | con aspecto de fariña |
| FASCICULADO/A | disposto ou agrupado formando hacecillos ou feixes |
| FASCÍCULO | fai ou feixe; inflorescencia cimosa moi contraída |
| FECUNDACIÓN | é a unión das gámetas que implica unión de citoplasmas (plasmogamia) e posteriormente dos núcleos (cariogamia) |
| FEMENINA | ver PISTILADA |
| FERRUGÍNEO | da cor do ferro oxidado |
| FERRUGINOSO | ver FERRUGÍNEO |
| FÉRTIL | capaz de producir esporas, sementes ou outros disemínulos |
| FESTONEADO | ver CRENADO |
| FIBRA | célula fusiforme, morta á madurez, con paredes moi engrosadas |
| FIBROSO/A | que contén fibras |
| FILAMENTO | parte do estambre que sostén a antera |
| FILIFORME | semellante a un fío, moi delgado e flexible |
| FILÓCLADO | braquiblasto aplanado, semellante a unha folla |
| FILODIO | pecíolo dilatado, laminar, semellante a unha folla e que xeralmente substitúe á lámina da folla |
| FILOSPORIA | cando os esporangios están dispostos sobre follas. Oponse a ESTAQUISPORIA |
| FILOTAXIS | disposición das follas no talo |
| FIMBRIADO/A | aplícase aos bordos recortados menudamente a modo de flocos ou lacinias |
| FÍSTULOSO | órgano cilíndrico e oco no seu interior |
| FITÓMERO | unidade caulinar formada polo nó, a súa xema e o correspondente entrenudo |
| FLABELADA/O | en forma de abanico |
| FLABELIFORME | de flabelado co sufijo forme: forma |
| FLAGELADO | que presenta flagelos |
| FLAGELO | filamento protoplasmático longo recuberto pola membrana plasmática que outorga mobilidade á célula portadora |
| FLEXUOSO | en zigzag |
| FLOEMA | tecido de condución complexo constituído por tubos cribosos e células anexas ou células cribosas, fibras e parénquima, condutor do zume elaborado |
| FLOR | conxunto de androceo e/ou gineceo, perianto ou perigonio sobre un braquiblasto denominado tálamo ou receptáculo |
| FLORA | conxunto de especies vexetais dunha rexión |
| FLORÍFERO | que leva flores |
| FLÓSCULO | nas inflorescencias que semellan unha flor (pseudantos) cada unha das súas flores individuais. Aplícase expresamente ás flores tubulosas do capítulo das compostas |
| FLOTANTE | planta acuática que vive na superficie da auga |
| FOLIÁCEO | aplícase ao órgano con aspecto ou natureza de folla |
| FOLIAR | relativo a a folla |
| FOLÍCULO | froito monocarpelar, seco e dehiscente, pluriseminado, que abre por unha sutura ventral |
| FOLÍOLO | cada segmento dunha folla composta |
| FOLIOSO | que posúe follas; hojoso |
| FOVEOLA | pequeno hoyuelo |
| FOVEOLADA/O | aplícase ás superficies que presentan pequenos hoyuelos |
| FRÁGIL> | aplicado ao raquis da inflorescencia, significa que se desarticula á madurez |
| FROLDE | folla dos fentos |
| FRUTO | ovario desenvolvido coas sementes xa formadas |
| FUNÍCULO | pedicelo que une o óvulo á placenta |
| FUSIFORME | con forma de fuso |
G
| GÁLBULO | é un estróbilo coas brácteas carnosas |
| GÁMETA | célula sexual |
| GAMETÓFITO | é a xeración haploide dunha planta que culmina formando gámetas. Oponse a ESPORÓFITO |
| GAMO | prefixo que indica unión |
| GAMOCARPELAR | con carpelos unidos ou soldados |
| GAMOPÉTALO | con pétalos soldados |
| GAMOSÉPALO | con saber soldados |
| GARGANTA | parte da corola gamopétala, entre o tubo e o limbo |
| GEMÍFERA/O | órgano portador de xemas |
| GEMINADO/A | dícese dos órganos dispostos de dous en dous nun lugar; por ex. dous espiguillas xuntas nun mesmo nó do raquis |
| GÉNERO | en Sistemática a categoría que define un grupo entre a tribo e a especie. Constitúe o primeiro termo do binomio con que se designa unha planta ou un animal |
| GENICULADO | abacelado, aplícase ao talo ou cana primeiro tendida e logo disposta verticalmente. As arestas son a miúdo xeniculadas |
| GENÍCULO | cóbado que se presenta na cana ou aresta dalgunhas gramíneas, por exemplo STIPA |
| GEOAUTOCORA | son plantas que polas súas características, depositan as diásporas directamente no chan, xa sexa porque as plantas son rastreiras como Bowlesia terera, Dichondra repens, Tribulus terrestris, Solanum triflorum, Euphorbia serpens, etc., ou porque as plantas dispoñen de dispositivos especiais para enterrar os seus froitos como o maní, ou o trevo subterráneo |
| GEOCARPO | froito subterráneo |
| GEÓFITA | planta criptófita con xemas de renovo debaixo da superficie do chan |
| GERMINACIÓN | proceso que se cumpre estando a semente en condicións especiais de humidade, temperatura e luz, o embrión crece, rompe os tegumentos seminais e emerxe orixinando unha plántula |
| GIBOSO | con forma de giba |
| GINECEO | conxunto dos órganos femininos da flor |
| GINECÓFORO | ver GINÓFORO |
| GINOBÁSICO | cando o estilo nace da base do ovario. Oponse a terminal |
| GINODIOICA | aplícase a especies que comprenden individuos con flores femininas e outros con flores hermafroditas |
| GINÓFORO | prolongación do receptáculo que soporta o ovario. Ás veces é meristemática e desenvolve moito enterrando ao ovario que desenvolve subterraneamente, é o “cravo” no maní |
| GINOMONOICA | aplícase ás plantas que desenvolven flores hermafroditas e flores femininas sobre un mesmo pé |
| GINOSTEGIO | aparello formado pola unión do androceo e do gineceo |
| GINOSTEMO | columna formada pola unión do androceo co estilo e o estigma |
| GLABÉRRIMA/O | superlativo de glabro, completamente glabro, con falta absoluta de lanuxe |
| GLABRO/A | desprovisto de pelo, lampiño |
| GLABRESCENTE | case glabro, case sen lanuxe, que tende a ser glabro |
| GLABRIÚSCULA/O | con pouquiño pelo ou lanuxe, case glabro |
| GLÁNDULA | célula ou conxunto de células que segregan determinadas substancias |
| GLANDULOSA/O | que posúe glándulas |
| GLAUCO | cor verde azulada pálido |
| GLOMÉRULO | cima con flores brevemente pediceladas e aglomeradas sobre curtos eixos |
| GLOQUIDIOS | pequenos ganchos presentes nalgúns froitos que serven para a súa dispersión |
| GLUMAS | nas gramíneas, par de brácteas protectoras dunha espiguilla |
| GLUMELAS | nas gramíneas, par de brácteas que protexen a flor: a inferior ou LEMMA e a superior ou PÁLEA |
| GLUMÉLULAS | ver LODÍCULAS |
| GLUTEN | substancia nitroxenada que se atopa na fariña do trigo |
| GLUTINOSO | viscoso |
| GRÁCIL | sutil, delgado, débil |
| GRAMINIFORME | con forma de gramínea; herbas con follas longas e angostas, similares ás das gramíneas |
| GRANO | na linguaxe común é a “semente” utilizada en seméntaa . Nas gramíneas corresponde á cariopsis xa sexa espida como no trigo ou vestida polas glumelas como na avea |
| GUTACIÓN | secreción de auga en pingas polos estomas acuíferos ou hidátodos |
H
| HÁBITAT | lugar ou estación típica onde crece un vexetal |
| HÁBITO | aspecto ou porte xeneral dunha planta. Forma de crecemento |
| HALÓFILA/O | planta que crece en medios salinos, acuáticos ou terrestres. Planta que vive en salitrales, adaptada a chans secos ou fisiológicamente secos pola súa abundancia de sales e xeralmente con reacción alcalina, indicada por un pH superior a 7 |
| HALTERIO | en forma de maza dobre ou pesa de ximnasia |
| HAPLOIDE | célula cuxo núcleo posúe un só complemento de cromosomas |
| HAPLOSTÉMONA/O | é a flor que presenta o mesmo número de estambres que de pétalos |
| HASTADO | con dous lóbulos diverxente na base |
| HAUSTORIO | órgano chupador das plantas parásitas |
| HAZ | cara superior da folla; oponse a ENVÉS |
| HELICOIDAL | ver espiralado |
| HELICOIDE | cima unípara cuxas ramificacións saen alternadamente cara a un lado e outro do eixo |
| HELIÓFILA | planta que crece a pleno sol |
| HELIÓFOBA | planta que crece en sitios sombreados |
| HELÓFITA | planta criptófita que arraiga en chans asolagados. Plantas palustres |
| HEMICÍCLICA | ver espirocílclica |
| HEMICRIPTÓFITA/O | planta coas xemas de renovo a nivel do chan |
| HEMILIMBO | metade da lámina ou limbo, definida polo nervio medio |
| HEMIPARÁSITA | planta parcialmente parásita, con follas verdes e raíces que a unen á planta hospedante |
| HENDIDO | dividido en lóbulos |
| HERBÁCEO | non leñoso, sen crecemento secundario |
| HERCÓGAMA/O | flor ou planta con dispositivos especiais que impiden a autogamia |
| HERCOGAMIA | relativo ás plantas hercógamas |
| HERMAFRODITA | flor que posúe androceo e gineceo; bisexual |
| HESPERIDIO | froito gamocarpelar que procede dun ovario súpero, con endocarpo revestido de pelos zumarentos (a parte comestible) |
| HETEROCLAMÍDEA | flores que presentan dous ciclos protectores diferenciados, cáliz e corola |
| HETEROFILIA | presenza de diferentes formas de folla na mesma planta |
| HETERÓGAMA | aplícase á inflorescencia que leva espiguillas con flores hermafroditas e outras con flores masculinas ou femininas. Oponse a HOMÁGAMA |
| HETEROMORFO/A | multiforme ou polimorfo. Oponse a HOMOMORFO |
| HETEROSPORADO/A | que presenta dous tipos de esporas. Oponse a ISOSPORADO |
| HETEROSTILIA | flores presentes na mesma especie con diferentes lonxitudes de estambres e estilo |
| HIALINO | transparente e membranáceo |
| HÍBRIDO | individuo obtido mediante o cruzamiento de dúas especies diferentes (híbridos interespecíficos) ou dous xéneros diferentes (híbridos intergenéricos) |
| HIDÁTODO | órgano secretor que segrega solucións acuosas diluídas |
| HIDRÓFILA | polinización pola auga. Planta de ambientes acuáticos |
| HIDROCORA/O | forma de diseminación na cual a auga participa como axente externo |
| HIDRÓFITA | planta acuática, mergullada ou flotante |
| HIERBA | planta sen crecemento secundario, non lignificada |
| HIGRÓFILA/O | de sitios húmidos, amante da humidade. O contrario de XERÓFILO |
| HIGROSCÓPICO | movemento debido a os cambios no grao de humidade, por exemplo nas arestas dos antecios maduros de STIPA E A VEA |
| HILO | cicatriz presente na semente que era o punto de unión co froito. Na cariopsis de gramíneas pode verse por transparencia no lugar oposto ao escudete |
| HIPANTO | tálamo acopado, en cuxo extremo están perianto e androceo |
| HIPOCÓTILO | rexión do eixo caulinar dunha planta situada debaixo dos cotiledones, entre o nó cotiledonar e o pescozo |
| HIPOCRATERIMORFA/O | corola gamopétala e tubulosa pero cun limbo patente como un prato |
| HIPOGEO/A | órgano que se acha debaixo da superficie do chan |
| HIRSUTA/O | con pelos longos e ásperos, perpendiculares á superficie que cobre |
| HÍSPIDO/A | aplícase a un órgano cuberto de pelos ríxidos e rectos, áspero ao tacto |
| HISPÍDULO/A | cuberto de pelitos breves e ríxidos. HOJA: órgano laminar de asimilación |
| HOMOCLAMÍDEA | flor que presenta dous ciclos protectores similares entre si, ou sexa con PERIGONIO |
| HOMÓGAMA/O | inflorescencia que posúe flores ou espiguillas de igual sexo. Oponse a HETERÓGAMO |
| HOMÓLOGOS | órganos con similar orixe pero con forma e funcións diferentes |
| HOMOMORFA/O | de forma semellante. Oponse a HETEROMORFO |
| HOSPEDANTE | é a planta que soporta un parasito |
I
| IBID., ibidem | no mesmo lugar, para indicar que está publicado na mesma revista ou obra |
| IMBRICADA/O | dise das follas e órganos foliáceos que están moi próximos, cubríndose uns a outros polos bordos, como as escamas dun peixe |
| IMPARIPINNADA | folla composta, cuxo raquis termina nun folíolo |
| INCANO/A | órgano cuberto por pelos curtos e densos que lle dan á superficie un aspecto agrisado |
| INCISA/O | profundamente partida. Dividida en escotaduras profundas |
| INCLUSO | que non sobresae; oponse a EXERTO |
| INCONSPICUO | pouco visible; aplícase a un órgano pouco desenvolvido |
| INCUMBENTES | desígnase así aos cotiledones cando a radícula dóbrase e queda sobre o dorso dun dos cotiledones |
| INCURVADO/A | encorvado cara a dentro; as follas se encorvan cara ao alto do talo |
| INDEFINIDO | aplícase aos órganos que están en gran número; indícase co signo . Tamén se aplica ao crecemento teoricamente ilimitado dun órgano |
| INDEFINIDO | crecemento ilimitado dun órgano, principalmente o talo |
| INDEHISCENTE | aplícase aos froitos que non se abren á madurez |
| INDÍGENA | planta autóctona |
| INDUMENTO | conxunto de pelos. glándulas, escamas, etc. que recubre un órgano |
| INDUSIO | estrutura protectora dos esporangios |
| INÉDITO | non publicado aínda |
| INERME | que carece de espiñas ou aguillóns |
| INFERO | ovario que se sitúa no interior do receptáculo acopado e soldado a el |
| INFINITO | en Botánica máis de dez. Ver indefinido |
| INFLEXO | curvado cara a dentro ou cara ao alto |
| INFLORESCENCIA | conxunto de chores que nacen dentro de un sistema de ramificación (eixos) |
| INFRUTESCENCIA | conxunto de froitos sobre un receptáculo común |
| INFUNDIBULIFORME | con forma de embude |
| INNOVACIONES | ver MACOLLAS |
| INSERTO/A | equivale a mesmo ou incluído, que non sobresae. Oponse a EXERTO |
| INTERNODIO | ver ENTRENUDO |
| INTRAVAGINAL | que crece entre a vaina e a cana, emerxendo polo pescozo da vaina |
| INTRORSO/A | dirixido cara a dentro |
| INVASORA | especie introducida nunha área, que substitúe ás nativas |
| INVOLUCELO | involucro parcial, na umbela composta é o involucro de cada umbélula |
| INVOLUCRAL | pertencente ao involucro |
| INVOLUCRO | conxunto de brácteas mais ou menos modificadas que envolven a unha flor ou inflorescencia |
| INVOLUTA/O | na vernación aplícase á folla cuxos bordos se encorvan cara ao feixe ou cara superior da mesma |
| IXO | prefixo que indica igualdade |
| ISODIAMÉTRICA/O | do mesmo diámetro |
| ISOMORFA/O | da mesma forma, por exemplo cando todas as espiguillas dunha mesma inflorescencia son iguais |
| ISOSPORADO/A | que produce un só tipo de esporas |
| ISOSTÉMONA | flor con igual número de estambres que de pétalos. Ver tamén HAPLOSTÉMONA |
J
| JUNCIFORME | aplícase aos talos e follas cando son delgados e máis ou menos cilíndricos como as follas do xunco |
| JUNCOIDE | con aspecto de xunco |
L
| LABELO | pétalo inferior das orquídeas, distinto en tamaño e forma dos outros |
| LABIADO/A | cáliz ou corola cuxas pezas están soldadas en dous grupos, un inferior e outro superior que semellan dous beizos |
| LABIO | cada un dos lóbulos en que se divide unha corola ou un cáliz |
| LACEIRADO/A | aplícase a un órgano, folla, glumela, etc., cando os seus bordos están partidos irregularmente en segmentos que, á súa vez, divídense irregularmente |
| LACINIA | incisión estreita e profunda- |
| LACINIADA/O | con bordos divididos en segmentos profundos, estreitos e de ápice agudo |
| LÁMINA | nas follas, porción dilatada do mesma sinónimo de LIMBO . Tamén se aplica á porción dilatada dos pétalos |
| LAMINAR | con forma plana. Na placentación. Cando os óvulos sitúanse na cara interna do carpelo e non nas súas marxes |
| LANCEOLADO/A | órgano laminar con contorno en forma de punta de lanza, angostamente elíptico cos extremos agudos. Pode ser estreitamente ou largamente lanceolado ou linear-lanceolado |
| LANOSO/A | cuberto de pelos longos e suaves, semellantes a hebras de la |
| LANUGINOSA/O | con peluxe ou lanuxe suave |
| LATERAL | sitúase nun costado dun eixo |
| LÁTEX | líquido de secreción, xeralmente branco ou lechoso, que posúen algunhas plantas, dentro de estruturas denominadas tubos laticíferos |
| LATICÍFERO | que posúe látex |
| LATIFOLIADO/A | con follas anchas, non graminiformes nin junciformes |
| LAXIFLORO/A | cando as espiguillas están separadas na inflorescencia. Oponse a DENSFLORO |
| LAXO/A | pouco denso, frouxo |
| LECTOTIPO | aplícase ao síntipo elixido como tipo ou holótipo |
| LEG | do latín legit, doado, coleccionado; indica o colector dun exemplar de planta |
| LEGUMBRE | froito unicarpelar, seco, dehiscente, xeralmente alongado e comprimido |
| LEMMA | glumela inferior, xeralmente aquillada e portadora de aresta cando esta existe |
| LEÑO | tecido complexo condutor da sabia bruta, xeralmente lignificado |
| LEÑOSO | que é da consistencia da leña, con crecemento secundario. O que pertence ao madeiro ou está lignificado |
| LENTICELA | formación do suber nos talos que facilita o intercambio gasoso |
| LENTICULAR | con forma de lente biconvexa |
| LEPTOCAULE | son os talos que conteñen pouco/pouo madeiro en relación coa medula e a cor tiza |
| LEVÓGIRO/A | que xira en sentido esquerdo ou antihorario |
| LIANA | planta trepadora leñosa |
| LIBER | ver FLOEMA |
| LIGNIFICADO/A | con abundante tecido leñoso |
| LÍGULA | nas gramíneas é unha formación membranosa ou pilosa situada na cara interna da folla entre a vaina e a lámina. Tamén se aplica ás corolas gamopétalas con forma de lengüeta que presentan algúns capítulos de compostas |
| LIGULADO/A | flor dos capítulos de compostas, con forma de lingua |
| LIMBO | porción laminar da folla. Parte libre das corolas gamopétalas, no extremo do tubo |
| LÍNEA FISURAL | no tegumento das sementes de Leguminosas mimosóideas, é unha liña con forma circular ou de ferradura que se presenta en cada cara |
| LINEAR | moi longo e estreito, con bordos paralelos ou case paralelos |
| LIRADA/O | follas pinnatífidas con pares de segmentos pequenos na parte inferior e un grande na superior |
| LISA/O | se se trata da superficie dun órgano é sinónimo de GLABRA , se se trata do bordo é sinónimo de ENTEIRO |
| LOBADA/O | cos bordos divididos en lóbulos |
| LOBO | porción máis ou menos redondeada en que se divide un órgano |
| LOBULADA/O | cos bordos divididos en lóbulos pequenos, que non chegan á metade do hemilimbo |
| LÓBULO | lobo pequeno |
| LOC. CIT., 1. c | abreviatura de EN O LUGAR CITADO, é dicir cando se fai referencia a unha publicación mencionada no texto poucos/pouos liñas antes |
| LOCULICIDA | dehiscencia mediante a cual cada carpelo ábrese polo seu nervio medio |
| LÓCULO | cavidade |
| LODÍCULAS | na flor das gramíneas, son dúas ou tres expansións escamosas situadas na base do ovario, consideradas como o perianto. Por turgencia provocan a antesis da flor |
| LOMENTO | legume co pericarpo comprimido e articulado entre as sementes, que á madurez sepárase en artigos cada un cunha semente |
| LÚTEO | amarelo |
| LUTESCENTE | amarelado |
M
| MACRO | é igual a MEGA |
| MACROBLASTO | talo con crecemento indefinido |
| MACRÓSPORA | ver MEGÁSPORA |
| MACROSPORANGIO | ver MEGASPORANGIO |
| MACUADO | que ten manchas |
| MALPIGHIÁCEO/A | pelos ou tricomas ramificados en dúas ramas e aplicados á superficie |
| MAMELÓN | con forma de mamila |
| MAMELOADO | que presenta mamelones |
| MARGEN | é sinónimo de beira ou bordo |
| MARGINADA/O | cun reborde |
| MARGINAL | nos ovarios dialicarpelares ou monocarpelares, cando os óvulo dispóñense sobre as marxes do carpelo |
| MARMOREADO/A | que presenta manchas irregulares semellantes a un mármore |
| MASCULINA | ver ESTAMINADA |
| MAZORCA | espiga do maiz sen a chala |
| MEATO | espazo intercelular nun tecido |
| MÉDULA | tecido parenquimático que ocupa a parte interna do cilindro central |
| MEGAFANERÓFITO/A | fanerófita cuxa xema de renovo atópase a mais de 30 m de altura |
| MEGAFILO | folla grande con moitos nervios. Oponse a MICROFILO |
| MEGASPORANGIO | esporangio feminino |
| MEGASPOROFILO | folla fértil que produce megasporangios |
| MEGATÉRMICA/O | planta que prospera en altas temperaturas; tamén se di MACROTÉRMICA. Xeralmente necesitan unha temperatura media superior aos 20 °C e alta humidade. Nos climas tépedos son de crecemento estival |
| MEIOSTÉMONO/A | flor con menos estambres que pétalos |
| MELONIDE | ver POMO |
| MEMBRANÁCEA/O | con aspecto e consistencia de membrana |
| MERICARPO | cada un dos segmentos en que se dividen naturalmente certos froitos |
| MERISTEMO/A | tecido cuxas células se poden dividir activamente |
| MESOCARPO | parte media do pericarpo, entre o epicarpo e o endocarpo |
| MESOFANERÓFITO/A | fanerófita cuxas xemas de renovo atópanse entre os 8 e os 30 m do nivel do chan |
| MESOFILO | conxunto de tecidos situados entre ambas as epidermis e entre os nervios nunha folla |
| MESOTÉRMICOS | vexetais que para prosperar necesitan unha temperatura media anual nin moi alta nin moi baixa, de 15 a 20 °C con abundante humidade, polo menos en certos períodos |
| MICELIO | conxunto de células ou hifas dun fungo |
| MICORRIZA | simbiose entre as raíces de certas plantas e certos fungos |
| MICROFANERÓFITA/O | fanerófita cuxas xemas de renovo atópanse entre os 2 m e os 8 m sobre o nivel do chan |
| MICROFILO | folla pequena cun ou dous nervios. Oponse a MEGAFILO |
| MICRÓPILO | abertura que deixan os tegumentos do óvulo no seu extremo |
| MICROSPORANGIO | esporangio masculino |
| MICROSPOROFILO | folla fértil que produce microsporangios |
| MICROTÉRMICOS | vexetais que viven a unha temperatura media anual de 0 a 15 °C, con precipitacións distribuídas ao longo do ano e un período frío de repouso vexetativo. Nos climas tépedos son de crecemento invernal |
| MICRÓTRICO | pelo ou tricoma moi curto |
| MIRMECOCORA/O | forma de diseminación na que participan as formigas. Xeralmente as diásporas posúen eleosomas |
| MIRMECÓFILA/O | planta que alberga formigas nos seus órganos |
| MONADELFO | androceo cuxos estambres se sueldan nun só grupo |
| MONILIFORME | segmentos máis ou menos redondeados e superpostos, dispostos a modo de contas dun colar |
| MONO | un sinónimo de UNI |
| MONOCARPELAR | ovario formado por un só carpelo |
| MONOCÁRPICA | planta que florece e frutifica unha soa vez, morrendo logo |
| MONOCASIO | inflorescencia cimosa na cual debaixo da flor terminal nace unha soa ramificación |
| MONOCÍCLICA | cun só ciclo |
| MONOCLADO | caracteriza aquelas ramificacións da parte media das canas de Bambúseas, que conteñen un só eixo primario, non ramificado cara á base |
| MONOCLINA/O | sinónimo de hermafrodita; oponse a DICLINA /O |
| MONOCOLPADO | gran de pole que presenta un só colpo |
| MONOICO/A | individuo ou planta con flores diclinas, é dicir con flores masculinas e femininas no mesmo pé |
| MONÓMERO | constituído por unha soa parte. Oponse a POLÍMERO |
| MONOPERIANTADA | que presenta un só ciclo protector |
| MONOSPERMO/A | cunha soa semente |
| MONOTALÁMICO | froito derivado dunha soa flor |
| MONOTECA | antera cunha soa teca |
| MONOTÍPICO | que ten unicamente un tipo, o xénero monotípico indica que ten unha soa especie |
| MUCRÓN | punta curta, máis ou menos aguda e ríxida, no extremo dun órgano |
| MUCRONULADA/O | cun mucrón diminuto |
| MULTI | prefixo latino que significa moito; por exemplo multiflora, con moitas flores. Ver PLURI |
| MULTICAULE | con moitos talos ou canas, é dicir moi macollada |
| MULTINODALES | con moitos nós, referíndose ás canas. Oponse a PAUCINODALES |
| MULTINODES | multinodales |
| MULTIYUGO | con moitos pares de folíolos |
| MURICADO/A | aplícase aos órganos cubertos de espiñas ou aguillóns |
| MÚTICO/A | aplícase aos órganos desprovistos de mucrón ou aresta |
| MUTUALISMO | asociación entre dous organismos con beneficio mutuo |
N
| NANOFANERÓFITA/O | fanerófita ramificada desde a base, coas xemas de renovo entre 25 cm e 2 m de altura |
| NAPIFORME | raíz moi grosa, similar a un nabo |
| NATIVA | planta orixinaria do lugar |
| NATURALIZADA/O | planta non nativa que se asentou nunha área. Aplícase á planta que, non sendo nativa dun país, vive nel e propágase coma se fose autóctona |
| NAVICULAR | dícese de calquera órgano vexetal en forma de bote ou barquito |
| NÉCTARlíquido azucrado segregado polos nectarios | |
| NECTARIO | glándula que secreta néctar, situada xeralmente na flor, pero tamén fóra dela |
| NERVADO | con nervios |
| NERVADURA | conxunto e disposición dos nervios dunha folla |
| NERVIO | hacecillo vascular dunha folla |
| NEUTRA/O | dícese da flor asexuada, que non ten sexo, é dicir sen androceo nin gineceo. En gramíneas é usual antecio neutro |
| NOMOFILO | folla normal |
| NUCELO | tecido diploide do óvulo no cual diferénciase o saco embrionario |
| NÚCULA | noz pequena |
| NUCULANIO | froito carnoso que contén máis dunha núcula |
| NUDO | engrosamiento da cana onde se orixinan xemas, follas, ramas, etcétera |
| NUEZ | froito monotalámico, seco, indehiscente, derivado dun ovario ínfero |
| NULO/A | referíndose a un órgano, cando este falta |
| NUTANTE | péndulo, colgante, inclinado cara abaixo, xeralmente aludindo ás flores e ás inflorescencias |
O
| OB | prefixo usado para dar ao vocábulo sentido inverso ou investido |
| OBCÓNICO | que ten forma de cono investido |
| OBCORDADO | con forma de corazón investido |
| OBLANCEOLADO/A | lanceolado pero coa parte máis ancha no terzo superior |
| OBLONGO/A | máis longo que ancho, alongado e cos bordos paralelos |
| OBOVADO/A | de contorno ovado pero coa parte máis ancha cara ao extremo |
| OBOVOIDE | de forma ovoide, coa parte alargada cara ao ápice |
| OBPIRAMIDAL | con forma de pirámide investida |
| OBPIRIFORME | en forma de pera investida |
| OBTUSA/O | folla cuxos bordos forman no ápice un ángulo obtuso |
| OCREA | parte basal das follas dalgunhas plantas, que rodea ao talo en forma de cartucho xeralmente membranoso, por encima da inserción do pecíolo |
| ONDEADO | ver ONDULADO |
| ONDULADO | superficie que presenta ondas |
| OOSFERA | gámeta feminina |
| OP. CIT | abreviatura do latín OPUS CITATUS, obra citada anteriormente |
| OPÉRCULO | tapa que pecha algúns froitos |
| OPOSIPÉTALO/A | que se sitúa fronte a os pétalos |
| OPOSTA/O | aplícase a dous órganos insertos sobre un eixo a un mesmo nivel e sobre lados enfrontados. Follas que nacen de dous en dous por nó, enfrontadas |
| ORBICULAR | circular, redondo |
| ORNITÓFILO/a | planta cuxa polinización é realizada por aves |
| ORÓFILO/A | aplícase ao vexetal que prefire para vivir as localidades elevadas ou montanas |
| ORTÓSTICO | plano ideal que une nunha mesma rama a todas as follas que están nunha liña superposta |
| ORTÓTORPO | óvulo recto, co funículo, a cálaza e o micrópilo nunha liña |
| ÓSEO | con consistencia do óso |
| OSTÍOLO | abertura ou poro que deixan entre si as células dun estoma |
| OVAO/A | aplícase aos órganos laminares con forma de ovo, coa parte mais ancha cara á base |
| OVAL | cando se trata de órganos laminares como follas, etc., de figura de óvalo, é dicir de elipse pouco excéntrica |
| OVARIO | órgano formado por un ou varios carpelos, contén os óvulos |
| OVOIDE | aplícase a órganos macizos de forma de ovo |
| OVULÍFERO/a | que contén óvulos |
| OVULO | é unha estrutura complexa, portadora da oosfera e outros núcleos haploides, responsables da formación da semente. Tamén llo denomina rudimento seminal |
| OMBELA | inflorescencia racemosa con flores con pedicelos de igual longo, que parten do extremo do raquis |
| OMBELIFORME | con forma similar a unha umbela |
| OMBÉLULA | cada unha das umbelas parciais dunha umbela composta |
| OMBÓN | prominencia mamiliforme situada no centro dun órgano plano, escuteliforme |
| OÑA | a porción estreita do pétalo mediante a cual insérese no receptáculo |
| ONCINADA/O | con forma de gancho ou garfio |
| ONGUICULADA/O | provisto de uña |
| ONIN | prefixo que significa un. Tamén se emprega. MONO |
| ONICARPELAR | gineceo formado por un só carpelo |
| ONIFLORA | cunha soa flor ou antecio |
| ONILATERAL | dise da inflorescencia cuxas espiguillas desenvólvense dun só lado do eixo |
| ONILOCULAR | que presenta unha soa cavidade ou lóculo |
| ONINERVIO/A | cun só nervio |
| ONIOVULADO | cun só óvulo |
| ONÍPARA | cima na que un dos eixos aborta |
| ONISEMINADO | cunha soa semente |
| ONISERIADO | |
P
| P. P | prol parte, locución latina que significa EN PARTE |
| PAJIZO | coa consistencia ou a cor da palla |
| PÁLEA | glumela superior, bicarenada ou plana, xeralmente envolvida pola lemma ou glumela inferior. Escama ou bractéolas que rodean total ou parcialmente ás flores nalgúns capítulos de compostas |
| PALEÁCEO | que presenta páleas |
| PALMADO/A | con forma semellante á da man aberta |
| PALMATI | prefixo que indica que algo se dispón como os dedos dunha man, de modo diverxente a partir de un punto |
| PALMATICOMPUESTA | folla composta con folíolos palmados |
| PALMATILOBADA | folla dividida ata a metade, con lóbulos marcados e dispostos como os dedos dunha man |
| PALMATINERVIO/A | coa nervadura arrincando dun mesmo punto e diverxendo como os dedos da man |
| PALMATISECTA | folla palmada con divisións que case chegan ao nervio |
| PALUSTRE | planta con estruturas adaptativas en relación a chans permanentemente asolagados (pantanos, bañados, esteros, lagoas), emerxendo da superficie da auga |
| PANDURIFORME | con forma de guitarra |
| PANÍCULA | inflorescencia racemosa, composta, acio de acios |
| PANICULIFORME | que ten forma de panoja |
| PANOJA | é unha inflorescencia composta, cun eixo mais ou menos alongado, que leva ramificacións onde se inseren as espiguillas pediceladas. As ramificacións poden ser alternas, verticiladas ou semiverticiladas |
| PAMONTOA | tricoma epidérmico con forma de dedo de luva curta e obtusa |
| PAPILIONADA/O | corola dialipétala, zigomorfa, pentámera e prefloración vexilar; consta de estandarte ou vexilo, dúas ás laterais e a quilla que son dúas pétaos soldados que envolven a columna estaminal e o gineceo. Pola súa forma lembra unha bolboreta e é característica das leguminosas papilonáceas. Tamén se adoita denominar AMARIPOSADA |
| PAPILOSO | cuberto de papilas, diminutas excrecencias curtas e obtusas que se forman nas células epidérmicas |
| PAPIRÁCEO | da consistencia e delgadez do papel. PAPO: ver VILANO |
| PAQUICAULE | talo con moito madeiro en relación á medula e á cortiza. Oponse a L EPTOCAULE |
| PARACOROLA | ver COROA |
| PARALELINERVIA | folla con nervios paralelos entre se |
| PARÁSITA/O | planta que vive a expensas doutra, chamada hospedante, da cual vive tomando os seus alimentos |
| PARIETAL | cando se sitúa sobre as paredes dun órgano |
| PARIPINNADA | folla composta cuxo raquis termina en dúas folíolos |
| PARTENOGÉNESIS | é unha forma de apomixis na cual o embrión orixínase do a oosfera sen fecundación |
| PARTIDA/O | non decata. Folla con escotaduras profundas, moi dividida |
| PAUCI | prefixo que indica pouco/pouo ou curto número |
| PAUCIESPICULADA | inflorescencia con poucas/pouas espiguillas |
| PAUCIFLORA/O | con poucas/pouas flores |
| PAUCINODALES | ver paucinodales |
| PAUCIOVULADO | con poucos/pouos óvulos |
| PAUCISEMINADO/A | con poucas/poua sementes |
| PECIOLADA | folla que presenta pecíolo |
| PECÍOLO | parte da folla que une a lámina co talo |
| PECIÓLULO | pé curto que insere cada folíolo ao raquis nunha folla composta |
| PECTINADO | aplícase ao órgano con divisións paralelas ou con pelos ou cilios dispostas en ringleira , como os dentes dun peite. PECTINIFORME |
| PEDADA | folla ou fronde dividida, con nervios que nacen desde un nervio transversal |
| PEDICELADO/a | que ten pedicelo |
| PEDICELO | eixo que sostén cada unha das flores dunha inflorescencia. Nas gramíneas o eixo que soporta a espiguilla |
| PEDÚNCULO | eixo que sostén unha flor solitaria ou unha inflorescencia |
| PELO | tricomas epidérmicos alongados uni ou pluricelulares, simples ou ramificados |
| PELTADA/O | folla na que o pecíolo ou pé insérese no centro. Organo con forma de paraugas |
| PÉNDULO | colgante |
| PENICILADO | que termina nun guecho de pelos en forma de pincelito |
| PENNINERVIA | ver PINNATINERVIA |
| PENTACÍCLICA | flor con cinco ciclos ou con catro ciclos pero cos estambres oposipétalos |
| PENTALOBADO/A | que está dividido en cinco lóbulos |
| PENTÁMERA/O | ciclo floral formado por cinco pezas |
| PEPÓNIDA | froito carnoso, indehiscente, orixinado dunha flor de ovario ínfero, con casca dura e coa placenta moi desenvolvida |
| PERENNE | planta ou órgano que vive máis de dous anos; oponse a anual e bienal. Vexetal cuxo ciclo vexetativo esténdese máis de dous anos |
| PERENNIFOLIA/O | son plantas leñosas que manteñen as súas follas as catro estacións, mantéñense verdes todo o ano |
| PERFECTA | utilízase para designar unha flor hermafrodita |
| PERIANTO | envoltura floral, formada por cáliz e corola |
| PERICARPIO | ver PERICARPO |
| PERICARPO | parte do froito que rodea á ou as sementes composto por epicarpo, mesocarpo e endocarpo |
| PERÍGINA | flor co receptáculo acopado de maneira que o perianto e os estambres rodean ao ovario |
| PERIGONIO | envoltura floral onde non se pode diferenciar cáliz de corola, é dicir, as pezas da envoltura floral en dous ciclos son todas iguais en forma, cor, etc. e denomínanse tépalos |
| PERISPERMA | é o tecido nutricio da semente de orixe nucelar, ou sexa, é diploide |
| PERISPERMADA | que ten perisperma |
| PERSISTENTE | órgano que se conserva no seu sitio logo de maduro; non é caedizo |
| PERSONADA | corola gamopétala, bilabiada pero cunha abolladura no beizo inferior que pecha a garganta corolina |
| PÉRULA | conxunto de brácteas chamadas tegmentos, que protexen a xema en estado de vida latente |
| PESTAÑOSO | coa marxe con porcas curtas e apertadas |
| PÉTALO | cada peza da corola |
| PETALODIA | transformación dos estambres en pétalos |
| PETALOIDE | con forma de pétalo |
| PIE | no antecio de Stipa , Piptochaetium, etc., sinónimo de callo ou antopodio, normalmente agudo e piloso |
| PILORRIZA | ver cofia |
| PILOSA/O | con pelos |
| PIMPOLLO | é unha flor por abrir, ou sexa, un botón floral |
| PINNA | cada folíolo dunha folla pinnada |
| PINNADA | con folíolos ou pinnas dispostos a cada lado dun eixo ou raquis, como as barbas dunha pluma |
| PINNATI | prefixo que indica que se dispón en forma pinnada |
| PINNATÍFIDA | folla dividida en forma pinnada, sen chegar á metade da distancia entre o bordo e o nervio medio |
| PINNATINERVIA | folla con nervios que se dispoñen de forma pinnada |
| PINNATISECTA | folla pinnada con divisións que chegan ao nervio medio |
| PÍNNULA | cada segmento dunha pinna |
| PIRENA | utilízase como sinónimo de clusa |
| PIRIFORME | con forma de pera |
| PISTILADA | flores que conteñen soamente pistilo como ciclo reprodutor, é dicir, son as flores femininas |
| PISTILO | órgano feminino da flor formado por ovario, estilo e estigma. É sinónimo de gineceo |
| PISTILODIO | pistilo rudimentario nunha flor masculina |
| PIVOTANTE | raíz na que o eixo principal áchase moito máis desenvolvido que as súas ramificacións |
| PIXIDIO | cápsula con dehiscencia transversal |
| PLACENTA | parte interna do ovario onde se inseren os óvulos |
| PLACENTACIÓN | forma de disposición dos óvulos no ovario. Pode ser: PLACENTACIÓN AXIAL: os óvulos sitúanse no centro dun eixo formado pola unión dos carpelos, nun ovario plurilocular. PLACENTACIÓN BASAL: o ou os óvulos sitúanse na base do ovario unilocular. PLACENTACIÓN CENTRAL: os óvulos sitúanse no centro dun ovario unilocular sobre un eixo que nace desde a base do ovario. PLACENTACIÓN MARXINAL: nos ovarios unicarpelares ou dialicarpelares cando os óvulos sitúanse na marxe da folla carpelar. É equivalente á placentación axial. PLACENTACIÓN PARIETAL: nos ovarios bi- pluricarpelares pero uniloculares, cando os óvulos sitúanse nas marxes dos carpelos |
| PLÁNTULA | plantita recentemente nada, orixinada polo embrión como consecuencia da germinación |
| PLASMOGAMIA | unión de citoplasmas e das gámetas |
| PLEGADA | folla dobrada sobre o seu nervio medio |
| PLEIOCASIO | ver PLEOCASIO |
| PLEIOCLADO | caracteriza aquelas ramificacións da parte media das canas das Bambúseas, que conteñen máis dun eixo primario independente |
| PLEOCASIO | inflorescencia cimosa na que, debaixo da flor terminal, nacen tres ou mais ramas laterais |
| PLUMOSO | con aspecto de pluma ou plumón |
| PLÚMULA | xema apical do embrión |
| PLURI | prefixo que indica máis, maior número. Emprégase en distintos termos botánicos para dar idea de maior cantidade |
| PLURIENAL | planta que tarda varios anos en florecer |
| PLURIESPICULADA | con moitas espiguillas |
| PLURIFLORA/O | con moitas flores ou antecios. O contrario de UNIFLORA |
| PLURIFOLÍCULO | froito formado por mais dun folículo orixinado dun gineceo dialicarpelar |
| PLURILOCULAR | con varias cavidades ou lóculos |
| PLURINERVIO | con moitos nervios |
| PLURINODALES | canas con moitos nós. PLURINODES: plurinodales |
| PLURISEMINADO | froito con varias sementes |
| POLEN | pequenos grans producidos nos sacos polínicos, que conteñen as gámetas masculinas |
| POLIADELFO | androceo cuxos estambres están soldados en varios grupos |
| POLIAQUENIO | froito seco, esquizocárpico, pluricarpelar, onde cada carpelo á madurez sepárase levando xeralmente unha semente |
| POLICÁRPICA/O | planta ou árbore perenne que florece e frutifica todos os anos |
| POLICÍCLICA | con moitos ciclos |
| POLIEMBRIONÍA | fenómeno dalgunhas sementes que contén máis dun embrión |
| POLIFOLÍCULO | ver PLURIFOLÍCULO |
| POLÍGAMA | planta que presenta flores hermafroditas e unisexuais |
| POLÍMERO | constituído por varias partes. Oponse a MONÓMERO |
| POLIMORFO | con moitas formas |
| POLÍNIO | é o conxunto ou masa de grans de pole dunha teca que se traslada como unha unidade de polinización. Xeralmente leva unha ou dúas caudículas e un retináculo |
| POLINIZACIÓN | é o traslado do gran de pole desde a antera ata o estigma |
| POLISPERMO/A | con moitas sementes |
| POLISTÉMONO/A | con moitos estambres |
| POLITALÁMICO | froito derivado de varias flores |
| POMO | froito derivado dunha flor con ovario ínfero, cuxo receptáculo forma o clamidocarpo carnoso á madurez |
| PORICIDA | que se abre mediante poros |
| POROGAMIA | entrada do tubo polínico a través do micrópilo do óvulo |
| POSTRADO/A | aplícase aos talos cando están tendidos no chan |
| PRATENSE | pertencente ou relativo ao prado; plantas pratenses |
| PREFLORACIÓN | disposición das pezas florais nunha xema reprodutiva ou botón floral |
| PREFOLIACIÓN | disposición das follas nunha xema. Se se analiza a disposición de cada folla independentemente das demais chámase VERNACIÓN; se se relacionan as follas entre si, chámase ESTIVACIÓN |
| PRIMORDIO | estados rudimentarios dun órgano que empeza a formarse |
| PROCUMBENTE | apoyante |
| PROFILO/S | primeira ou primeiras follas dunha macolla ou ramificación, xeralmente modificada |
| PROTALADA | semente con tecido nutricio haploide denominado protalo |
| PROTÁLICO/A | propio do protalo |
| PROTALO | tecido haploide que corresponde ao gametófito. Nas gimnospermas o protalo feminino desenvolve as reservas da semente, que se denominan protaladas |
| PROTÁNDRICA | ver PROTERÁNDRICA |
| PROTERÁNDRICA | dícese da planta ou da flor, cando o androceo alcanza a súa madurez sexual antes que o gineceo |
| PROTERANTA/O | plantas caducifolias que florecen antes de a foliación |
| PROTERÓGINA | dícese da planta, da flor, cando o gineceo alcanza a súa madurez sexual antes de que os estambres teñan o pole formado e por conseguinte apto para a polinización |
| PROTÓGINA | ver PROTERÓGINA |
| PRUÍNA | revestimento céreo da cutícula de follas, talos, froitos, etc. que lle dá aspecto glauco |
| PRUINOSO | cuberto por un polvillo de aspecto ceroso |
| PSAMÓFILA | planta que vive en chans areosos |
| PSEUDANTO | inflorescencia que parece unha flor |
| PSEUDO | prefixo que significa falso |
| PSEUDORRACIMO | inflorescencia que parece un acio, sen selo |
| PUBÉRULA/O | lixeiramente pubescente ou con pelitos moi finos, curtos e escasos |
| PUBESCENTE | órgano cuberto de pelos finos e suaves |
| PULVINADA/O | con forma de coxín |
| PULVINO | corpo avultado con función motriz que se atopa na base do pecíolo, dos peciólulos e en certos pedúnculos florais |
| PULVÍNULO NODAL | engrosamiento a nivel do nó da cana das gramíneas |
| PULVÍNULO VAXINAL | engrosamiento da vaina a nivel do nó |
| PUNCTIFORME | como un punto, en forma de punto |
| PUNZANTE | que pica |
Q
| QUILLA | calquera parte dun órgano que se pareza á quilla dun barco |
R
| RACEMOSO/A | relativo ao acio |
| RACIMO | inflorescencia cun eixo principal de crecemento indefinido, do que brotan flores acropetamente |
| RACIMOSO/A | ver RACEMOSO |
| RAPRAZADO | o capítulo das Compostas cando posúen flores marxinais liguladas a modo de radios |
| RADICAL | que pertence ou se orixina na raíz |
| RADICANTE | aplícase ao talo tendido ou apoiado sobre a terra, que desenvolve raíces nos nós |
| RADÍCULA | eixo do embrión que orixinará a raíz |
| RADICULAR | que se orixina na radícula |
| RAFE | resalto que aparece en moitas sementes que provén da soldadura do funículo co óvulo. cando é anátropo ou campilótropo. É maior nos óvulos anátropos |
| RAÍZ | órgano subterráneo que crece en dirección inversa á do talo, con funcións principais de absorción e ancoraxe |
| RAMA | eixo secundario dun talo |
| RAMIFICACIÓN | disposición das ramas sobre o talo |
| RAMOSA/O | moi ramificado |
| RAQUILLA | na espiguilla das gramíneas é o eixo articulado que sostén as flores |
| RAQUIS | eixo do que nacen os folíolos dunha folla composta ou as flores dunha inflorescencia |
| RASTRERA/O | planta de talos tendidos que crece apoiándose no chan, radicando ou non |
| RECEPTÁCULO | dilatación do pedúnculo onde nacen pezas florais ou flores |
| RECLINADO/A | nclinado cara atrás |
| RECURVADO/A | curvado cara a fóra. Aplicado ás follas cando elas se encorvan cara á base do talo |
| RECURVO | curvado cara a fóra |
| REFLEXA/O | dícese das follas, brácteas, etc., dirixidas cara a fóra do órgano en que se inseren e cara á base do eixo |
| RÉGIMEN | espádice ramificado das palmeiras |
| RENIFORME | en forma de ril |
| REPLO | falso tabique do froito das Crucíferas |
| RESINA | substancia viscosa segregada pola cortiza e follas de certas plantas |
| RESINOSO/A | que produce resina |
| RESUPINADO/A | investido pola torsión do pedúnculo |
| RETAMOIDE | con aspecto de xesta, ou sexa, con talos fotosintetizadores e áfilos ou case áfilos |
| RETICULADO/A | con nervios ou liñas formando unha rede |
| RETINÁCULO | apéndice adherente dos polinios |
| RETINERVIA | folla cos nervios dispostos como unha rede |
| RETRORSO/A | órgano ou apéndice dirixido cara atrás , é dicir cara á base do órgano soporte |
| RETUSO | con ápice truncado e lixeiramente escotado |
| REVOLUTO/A | dise das follas que se encorvan polos seus bordos cara ao envés ou cara externa da mesma |
| RÍGIDO | duro, que non pode dobrarse sen romperse |
| RIMOSO/A | que resquebraduras ou gretas |
| RIZOMA | talo sen clorofila, en xeral subterráneo e horizontal |
| RIZOMATOSO/A | que ten rizomas |
| RÓMBICO | con forma de rombo |
| ROMBOIDAL | similar a un rombo |
| ROMO | co ápice redondeado |
| ROSETA | aplícase ás follas moi aproximadas entre si, dispostas como os pétalos dunha rosa (hábito rosulado |
| ROSTELO | apéndice do ginostemo nas orquídeas |
| ROSTRADO/A | provisto dunha punta a modo de pico |
| ROSTRO | prolongación en forma de pico |
| ROSULADO/A | que ten as follas dispostas en roseta |
| ROTÁCEA | corola gamopétala, de tubo moi curto e limbo estendido, que perece unha roda |
| RUDERAL | planta que crece entre entullos, ruínas e sitios urbanizados |
| RUFESCENTE | coa cor da canela |
| RUGOSO | órgano coa superficie engurrada |
| RUNCINADO | partido en lóbulos profundos, arquexados cara á base |
S
| SAXITADA/O | con forma de punta de frecha |
| SALVAJE | ver silvestre |
| SÁMARA | aquenio cunha expansión membranácea en forma de á |
| SAMAROIDE | con forma de sámara |
| SAMÓFILA | ver PSAMÓFILA |
| SARMENTOSO | con ramas leñosas, flexibles, que pode apoiarse e rubir |
| SARMIENTO | talo flexible da vide con internodios longos |
| SECRECIÓN | produto do metabolismo vexetal sen emprego ulterior nos procesos vitais |
| SECRETOR | que secreta, ou sexa, que acumula ou verte secreciones |
| SECTADO/A | profundamente dividido |
| SEDA | hebra fina, flexible e resistente |
| SEGMENTO | cada parte en que se divide unha folla sectada |
| SEMI | prefixo latino que significa a metade, algo que se realiza a medias ou expresa a metade dun órgano por exemplo semilámina |
| SEMILLA | óvulo fecundado que contén ao embrión e substancias de reserva. É o embrión en estado latente, coas reservas e tegumentos de protección |
| SEMINAL | relativo á semente |
| SÉPALO | cada peza do cáliz |
| SEPALOIDE | con aspecto de saber |
| SEPTADO | tabicado, con septos ou tabiques |
| SERÍCEO/A | con pelos finos, curtos e aplicados á superficie do órgano, con certo brillo como a seda |
| SERRADO | bordo con dentes agudos e inclinados cara á base como os dentes dunha serra |
| SÉSIL | o órgano que carece de pé ou soporte. SETA: nas gramíneas apéndice teso e longo |
| SETÁCEO/O | parecido a un cogomelo ou porca |
| SEUDO | ver PSEUDO |
| SICONA | receptáculo oco onde se achan as flores e logo os froitos parciais, como os figos |
| SIFONÓGAMO/A | plantas nas cuales os anterozoides chegan ata o óvulo conducidos polo tubo polínico |
| SILICUA | cápsula mais longa que ancha, bicarpelar, pluriseminada, dehiscente, con sementes adheridas ao tabique |
| SILICUIFORME | con forma de silicua |
| SILÍCULA | como unha silicua, pero tan ancha como longa |
| SILVESTRE | planta que se propaga espontaneamente |
| SIMPLE | folla non dividida en folíolos |
| SIMPÓDICA/O | ver CIMA |
| SINANGIOS | conxunto de esporangios unidos nun só corpo |
| SINCÁRPICO | ver gamocarpelar |
| SINUADO | con seos, de bordo sinuoso |
| SOURO | conxunto de esporangios |
| SOROSIO | froito composto por numerosas drupas reunidas sobre un receptáculo común |
| SUB | prefixo latino empregado frecuentemente en Botánica para atenuar, rebaixar ou reducir o significado do adxectivo ao que se prepone |
| SUBAPICAL | que se orixina preto do ápice |
| SUBARBUSTO | planta leñosa na base, coa parte superior herbácea |
| SUBEROSO | da consistencia da cortiza |
| SUBFAMILIA | categoría taxonómica inferior á familia e superior ao xénero; os nomes. das subfamilias terminan en OIDEAE |
| SUBSÉSIL | case sésil, con pecíolo, pedúnculo ou pedicelo moi curto |
| SÚBULA | fragmento apical da aresta a partir do genículo ou cóbado |
| SUBULADO/A | estreitado cara ao ápice e terminado en punta fina; alesnado |
| SUCULENTO | órgano carnoso e groso |
| SUFRÚTICE | ver SUBARBUSTO |
| SUFRUTICOSO | con aspecto de SUFRÚTICE |
| SULCADO/A | que presenta surcos |
| SÚPERO | ovario que se sitúa por encima das pezas florais |
| SURCADO/A | ver sulcado |
| SUTURA | zona ou liña de unión |
T
| TABICADO | dividido por tabique |
| TÁLAMO | porción axial sobre a cual aséntanse os ciclos florais |
| TALLO | eixo que leva follas e ramas |
| TALO | corpo vexetativo sen diferenciación de tecidos, propio dos talófitos |
| TECA | cada unha das dúas metades da antera con dous sacos polínicos |
| TEGMEN | tegumento interior da semente |
| TEGMENTO | cada unha das escamas que forman a pérula |
| TEGUMENTO | cuberta ou envoltura |
| TENAZ | que non se desfai en artigos |
| TENDIDO | talo rastreiro que arraiga |
| TÉPALO | cada peza do perigonio |
| TERETE | redondeado, cilíndrico |
| TERMINAL | no ápice dun órgano |
| TERNADO/A | órganos dispostos da tres no mesmo verticilo |
| TERÓFITO/A | planta ou vexetal que pasa o período desfavorable en estado de semente |
| TESELADO | nas follas de certas gramíneas a disposición dos nervios en forma reticulada a modo de taboleiro de xadrez |
| TESTA | tegumento exterior da semente |
| TETRA | prefixo que significa catro |
| TETRACÍCLICA | flor con catro ciclos e estambres alternipétalos |
| TETRADÍNAMO | androceo con dous estambres mais curtos no ciclo exterior e catro estambres mais longos no interior |
| TETRÁGONO | con catro ángulos |
| TETRÁMERO/A | flor ou ciclo floral con catro pezas |
| TETRAQUENIO | froito seco, bicarpelar, formado por catro aquenios |
| TIRSO | acio de cimas |
| TOMENTO | conxunto de pelos, xeralmente entrelazados e moi xuntos e densos |
| TOMENTOSO | con tomento |
| TORULOSO | alongado, con ceñiduras |
| TRÁQUEA | elemento condutor do xilema constituído por células mortas á madurez (elementos dos vasos), dispostas en fila e coas paredes xeralmente lignificadas |
| TRAQUEIDA | elemento condutor do xilema, unicelular, con paredes lignificadas, que se comunican entre si mediante punteaduras areoladas ou simples |
| TREPADOR | vexetal que para manterse ergueito empolícase a un soporte |
| TRI | prefixo que significa tres |
| TRÍADE | grupo de tres espiguillas na inflorescencia de Hordeum |
| TRIARISTADA | con tres arestas |
| TRICOCO | froito que presenta tres cocos ou núculas |
| TRICOLPADO | gran de pole que presenta tres colpos |
| TRICOMA | formación epidérmica que resalta na superficie dos órganos vexetais |
| TRÍFIDO | dividido en tres |
| TRIFOLIOLADO/A | con tres folíolos |
| TRÍGONO | con tres ángulos |
| TRILOBA | con tres lóbulos ou puntas |
| TRÍMERO | con tres partes |
| TRIQUETRA/O | con tres ángulos ou cantos |
| TRÍSTICO | disposto en tres fileiras ou carreiras |
| TROFOFILO | folla non reprodutora, destinada á asimilación |
| TRUNCADO | aplícase aos órganos que terminan nun bordo ou plano transversal, como cortados |
| TUBERCULADO | cuberto de granulaciones como tubérculos |
| TUBÉRCULO | talo curto e groso, reservante, subterráneo, cuxas xemas (ollos) están protexidas por catafilos moi tenues |
| TUBERIFORME | en forma de tubérculo |
| TUBEROSO | ver TUBERIFORME |
| TUBO CRIBOSO | elemento de condución pluricelular, formado por células vivas, alongadas, condutor do zume elaborado |
| TUBO | parte alongada dunha corola gamopétala |
| TUBULOSA | cilíndrica; flor dos capítulos das compostas, xeralmente centrais |
| TUNICADO | con túnicas ou envolturas |
| TURBINADO | en forma de buxaina ou sexa de cono alongado investido |
U
| UMBELA | inflorescencia racemosa con flores con pedicelos de igual longo, que parten do extremo do raquis |
| UMBELIFORME | con forma similar a unha umbela |
| UMBÉLULA | cada unha das umbelas parciais dunha umbela composta |
| UMBÓN | prominencia mamiliforme situada no centro dun órgano plano, escuteliforme |
| UÑA | a porción estreita do pétalo mediante a cual insérese no receptáculo |
| UNCINADA/O | con forma de gancho ou garfio |
| UNGUICULADA/O | provisto de uña |
| UNIN | prefixo que significa un. Tamén se emprega. MONO |
| UNICARPELAR | gineceo formado por un só carpelo |
| UNIFLORA | cunha soa flor ou antecio |
| UNILATERAL | dise da inflorescencia cuxas espiguillas desenvólvense dun só lado do eixo |
| UNILOCULAR | que presenta unha soa cavidade ou lóculo |
| UNINERVIO/A | cun só nervio |
| UNIOVULADO | cun só óvulo |
| UNÍPARA | cima na que un dos eixos aborta |
| UNISEMINADO | cunha soa semente |
| UNISERIADO | disposto nunha soa serie |
| UNISEXUAL | aplícase á flor que ten un só sexo, estambres ou pistilo soamente |
| UNIYUGA | folla composta formada por un par de folíolos |
| URCEOLADA/O | con forma de urna |
| URTICANTE | que produce urticaria |
| UTRÍCULO | froito monocárpico, seco, dehiscente, uniseminado, con pericarpo membranáceo, tenue e fráxil que se abre irregularmente |
V
| VAINA | parte basal dalgunhas follas que abraza total ou parcialmente o talo |
| VALVA | cada unha das divisións profundas dalgúns froitos |
| VALVAR | prefloración na cual as pezas do ciclo tócanse polas súas marxes. Dehiscencia da antera mediante unha xanela ou poro |
| VAR | abreviatura de variedade |
| VASCULAR | referido a vaso |
| VASO | ver TRAQUEA |
| VEGETATIVO | que realiza calquera función vital, excepto a reprodutora |
| VELLOSO/A | as plantas ou órganos que teñen lanuxe ou pelo non demasiado fino |
| VELLUDO | que ten moita lanuxe |
| VELUTINO | finamente aveludado |
| VENA | utilízase como sinónimo de nervio, especialmente ése o central ou suficientemente groso |
| VENACIÓN | ver NERVADURA |
| VENTRAL | cara oposta ao dorso |
| VENTRICOSO | inchado a modo de ventre |
| VENTRUDO | ver VENTRICOSO |
| VERNACIÓN | ver PREFOLIACIÓN |
| VERRUCOSO | cuberto de verrugas |
| VERSÁTIL | antera fixa ao filamento por unha porción moi delgada de maneira que ten movementos oscilatorios |
| VERTICILADOS | os órganos insertos en número de tres ou máis, ao redor dun eixo e ao mesmo nivel |
| VERTICILASTRO | cimas contraídas e enfrontadas, que parecen un verticilo |
| VERTICILO | máis de dous órganos que nacen dun mesmo punto |
| VESTIDO/A | na cariopsis de gramíneas, cando cae ou se trilla cuberta polas glumelas |
| VEXILAR | prefloración na que o vexilo recubre ás ás e estas a a quilla |
| VEXILO | pétalo central e maior nunha corola papilionada. Tamén se di ESTANDARTE |
| VILANO | sedas, pelos, escamas, arestas, etc. que persisten nos aquenios das compostas |
| VILLOSO/A | ver VILOSO |
| VITELINO | da cor da xema do ovo |
| VÍTREO | co aspecto do vidro |
| VIVAZ | planta perenne que renova anualmente a súa parte aérea |
| VOLUBLE | que se enrosca noutro corpo |
X
| XENOGAMIA | fecundación con pole doutro pé |
| XENÓGAMO/A | que presenta xenogamia |
| XERÓFILA | as plantas que viven en medios secos |
| XEROMORFA | aplícase ás plantas que pola súa morfoloxía ou pola súa estrutura están adaptadas á seca |
| XILEMA | tecido complexo, condutor do zume bruto, formado por traqueas/ou traqueidas, parénquima e fibras. Sinónimo de MADEIRO |
Y
| YEMA | ápice meristemático protexido pola pérula |
| YUGADO/A | que se dispón da pares sobre un eixo |
| YUGO | cada par de segmentos dunha folla composta |
Z
| ZARXILO | órgano xeralmente filamentoso, que se enrosca nun soporte, permitindo que a planta ruba |
| ZIGOMORFA | corola ou flor cun só plano de simetría, ou sexa, con simetría bilateral |
| ZIGOTO | célula resultante da unión das dúas gámetas. É a célula inicial do embrión nos embriófitos |
| ZOOCORA/O | aplícase ás plantas cuxas sementes son diseminadas por animais |
| ZOÓFILA/O | aplícase ás plantas cuxo pole é transportado por insectos ou cuxas sementes son diseminadas por animais |